Κινηματογραφικό εργαστήριο με θέμα «Το ντοκιμαντέρ ως εργαλείο στην Εκπαίδευση — και όχι μόνο!».
Εισηγητής: Βασίλης Λουλές, σκηνοθέτης, δημιουργός των ντοκιμαντέρ «Φιλιά εις τα παιδιά», «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί»
Μετά την επιτυχία του ίδιου Εργαστηρίου στα Τρίκαλα τον Νοέμβριο του 2016 και τις συχνές διοργανώσεις των τελευταίων τεσσάρων ετών στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες πόλεις θα πραγματοποιηθεί και πάλι στα ΤΡΙΚΑΛΑ το διήμερο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ του σκηνοθέτη Βασίλη Λουλέ
Σάββατο 11 και Κυριακή 12 Μαρτίου 2017, Ώρες 10:00-17:30
Διάρκεια Εργαστηρίου: 15 ώρες
(Ένα Σαββατοκύριακο προβολών, θεωρίας και βιωματικών ασκήσεων)
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 30 άτομα
Δίδακτρα: 45€ για τον πλήρη κύκλο των 2 ημερών
Θα δοθεί Βεβαίωση Παρακολούθησης
Αναλυτικές πληροφορίες – Δηλώσεις συμμετοχής:
Βασίλης Λουλές
Τελευταία ημερομηνία δήλωσης συμμετοχής:
Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017
Η Δήλωση Συμμετοχής γίνεται αποστέλλοντας στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Βασίλη Λουλέ συμπληρωμένο το συνημμένο Έντυπο Δήλωσης Συμμετοχής. Επίσης, πρέπει μέχρι την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017 να έχει καταβληθεί ολόκληρο το ποσό των διδάκτρων σε τραπεζικό λογαριασμό που θα δοθεί στους ενδιαφερόμενους.
Χώρος πραγματοποίησης Εργαστηρίου:
Αμφιθέατρο πρώην ΔΕΚΑ του Δήμου Τρικκαίων, Σατωβριάνδου 44, παραποταμίως
Το Εργαστήριο θα αξιοποιήσει την εμπειρία του σκηνοθέτη όχι μόνον από τη διδασκαλία του στα προηγούμενα Κινηματογραφικά Εργαστήρια Αθήνας, Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων ή στα καλοκαιρινά σχολεία (Βωβούσα, Μονοδένδρι, Πήλιο) αλλά και αυτή που απέκτησε περιοδεύοντας σε πάνω από 30 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του Καναδά, προβάλλοντας τις ταινίες του και συζητώντας με τους θεατές.
Το Κινηματογραφικό Εργαστήριο πραγματοποιείται με την υποστήριξη του ΔΗΜΟΥ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ
ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ
Το Εργαστήριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς, σε ιστορικούς ερευνητές, σε μελετητές της τοπικής ιστορίας και της προφορικής αφήγησης, σε παραμυθάδες και αφηγητές, σε ανθρώπους του κινηματογράφου (δημιουργούς, τεχνικούς και ηθοποιούς) που θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους αλλά και σε όσους έχουν όρεξη και περιέργεια να γνωρίσουν το σύγχρονο ντοκιμαντέρ και τις αναζητήσεις του.
ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία στο χώρο του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών.
Το μόνο που χρειάζεται είναι όρεξη, αγάπη για το σινεμά, υπομονή και περιέργεια: τα βασικά υλικά για να κάνει κανείς κινηματογράφο ή για να βλέπει τις ταινίες με δημιουργικό τρόπο.
Το Εργαστήριο επικεντρώνεται στο ανθρωποκεντρικό ντοκιμαντέρ, που είναι ίσως το πιο ανερχόμενο είδος κινηματογράφου παγκοσμίως. Με μεγάλο εύρος θεμάτων και ποικιλία μορφής, με συναίσθημα και χιούμορ, το σύγχρονο ντοκιμαντέρ δίνει το λόγο στους απλούς ανθρώπους, στους αφανείς ήρωες και ανιχνεύει την ανθρώπινη περιπέτεια και συνείδηση, την καθημερινότητα, την κοινωνία και την Ιστορία.
- Πώς αυτοί οι άνθρωποι φτάνουν να μοιράζονται μαζί μας τα βιώματά τους;
Πώς καταγράφουμε μια ειλικρινή και βαθειά μαρτυρία;
- Πώς μπορούμε να κάνουμε το ανθρωποκεντρικό ντοκιμαντέρ πολύτιμο εργαλείο μέσα στη σχολική τάξη;
- Πώς κινηματογραφούμε αφηγήσεις και παραμύθια με τρόπο άμεσο, ελκυστικό και σύγχρονο; Ποιά είναι τα μυστικά αυτής της τέχνης; Είναι ζήτημα τεχνικής, «ψυχολογίας» ή κάτι άλλο;
- Πώς μπορούμε να βλέπουμε, να καταγράφουμε και να διδάσκουμε τη «μεγάλη» Ιστορία μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των απλών ανθρώπων;
Αυτά και άλλα πολλά είναι ερωτήματα στα οποία το Εργαστήριο θα προσπαθήσει να απαντήσει.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Σελίδα 4………..
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Σελίδα 8………..
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’:
Βασίλης Λουλές – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ
Σελίδα 11………..
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’:
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
Σελίδα 13………..
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ’:
ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ “Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη”
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Σε ποιούς απευθύνεται το Κινηματογραφικό Εργαστήριο
Το Εργαστήριο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς κάθε βαθμίδας που θέλουν να αποκτήσουν γνώσεις και μεθόδους χρήσιμες για τη δουλειά τους, σε ιστορικούς ερευνητές, σε μελετητές της τοπικής ιστορίας και της προφορικής αφήγησης, σε παραμυθάδες και αφηγητές, σε ανθρώπους του κινηματογράφου (δημιουργούς, τεχνικούς και ηθοποιούς) που θέλουν να διευρύνουν τις γνώσεις και την εμπειρία τους, αλλά και σε ανθρώπους με γενικότερα ενδιαφέροντα που θέλουν να γνωρίσουν το σύγχρονο ντοκιμαντέρ και τις αναζητήσεις του.
ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία στο χώρο του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών.
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ όμως όρεξη, αγάπη για το σινεμά, υπομονή και περιέργεια: τα βασικά υλικά για να κάνει κανείς κινηματογράφο ή να βλέπει τις ταινίες με δημιουργικό τρόπο.
Με τι ασχολείται αυτό το Εργαστήριο
Το ντοκιμαντέρ είναι ίσως το πιο ανερχόμενο είδος κινηματογράφου παγκοσμίως και γνωρίζει τα τελευταία χρόνια μεγάλη άνθιση και στην Ελλάδα. Με πολύ μεγαλύτερο εύρος θεμάτων και ποικιλία μορφής σε σχέση με παλιότερα, με περισσότερο συναίσθημα και χιούμορ, το σύγχρονο ντοκιμαντέρ δίνει το λόγο στους απλούς ανθρώπους, στους αφανείς ήρωες και ανιχνεύει αχαρτογράφητες περιοχές της ανθρώπινης συνείδησης, της κοινωνίας και της Ιστορίας.
Τα ερωτήματα που θα απασχολήσουν το Εργαστήριο μπορούν να αποτελέσουν 3 ενότητες.
- Χρήση του Ντοκιμαντέρ στην Εκπαίδευση
Το ντοκιμαντέρ έχει μπει και στο χώρο της Εκπαίδευσης καθώς όλο και περισσότερα σχολεία το εντάσσουν στη δουλειά τους. Αρέσει στα παιδιά, προσφέρεται για αναλύσεις και ασκήσεις, και μπορεί να αποτελέσει αφορμή ακόμα και για κινηματογραφικές απόπειρες των ίδιων των μαθητών.
– Πώς μπορούμε λοιπόν να κάνουμε το ανθρωποκεντρικό ντοκιμαντέρ πολύτιμο εργαλείο μέσα στη σχολική τάξη;
– Πέρα από το ίδιο το βασικό θέμα ενός ντοκιμαντέρ, πώς εντοπίζουμε και πώς αξιοποιούμε τα πολλαπλά επίπεδα γνώσης που μας προσφέρει, τις παράπλευρες πληροφορίες που μας δίνει η εικόνα και ο λόγος του;
– Πόση αξία έχει να μάθουν να βλέπουν οι μαθητές (αλλά και εμείς οι μεγαλύτεροι) μια ταινία όχι μόνο με βάση αυτό που αφηγούνται οι άνθρωποι που εμφανίζονται αλλά και με βάση αυτά που ΔΕΝ λένε με τα λόγια; Με τη σιωπή, με τη γλώσσα του σώματος, με την γλώσσα και το συντακτικό της κινηματογραφικής αφήγησης;
- Προφορική μαρτυρία και Αφήγηση
– Πώς καταγράφουμε μια ειλικρινή και βαθειά βιωματική μαρτυρία; Ποιά είναι τα μυστικά αυτής της τέχνης; Η διάκριση ανάμεσα στους «πληροφορητές» και στους «χαρακτήρες», ανάμεσα στη μετάδοση της πληροφορίας και στο μοίρασμα του βιώματος.
– Πώς κινηματογραφούμε μαρτυρίες, αφηγήσεις και παραμύθια με τρόπο ζωντανό, άμεσο, ελκυστικό και σύγχρονο; Είναι ζήτημα «τεχνικής», «ψυχολογίας» ή κάτι άλλο;
– Πόσο η παρουσία της κάμερας δυσκολεύει τον απλό άνθρωπο που καλείται να μοιραστεί τα βιώματά του μπροστά της; Τι είναι αυτό που μπορεί να τον κάνει να ξαναβρεί την εσωτερική ένταση και την φρεσκάδα της πρώτης φοράς;
– Η ηθική της κινηματογράφησης προφορικής μαρτυρίας, η επιμονή του ερευνητή και η αντίσταση του ανθρώπου που προσφέρει τη μαρτυρία, η χημεία ανάμεσά τους.
Τα διλήμματα και η ηθική του μοντάζ.
- Από την μικρή, προσωπική ιστορία στη «μεγάλη», καθολική Ιστορία
– Πώς μπορούμε να βλέπουμε, να καταγράφουμε και να διδάσκουμε τη «μεγάλη» Ιστορία μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των απλών ανθρώπων που βρέθηκαν στην δίνη της;
– Πώς ερευνούμε για πρόσωπα και εποχές παλιότερες προκειμένου να κάνουμε μια ταινία που ξανακοιτάει την Ιστορία – αυτό που λέμε «ιστορικό ντοκιμαντέρ»;
– Ποια είναι η ιδιαίτερη αξία της μελέτης και κινηματογράφησης της τοπικής Ιστορίας;
Τα παραδείγματα δυο ταινιών του Βασίλη Λουλέ («Φιλιά εις τα παιδιά» και «Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη») που χρησιμοποιούνται σε όλες τις βαθμίδες της Εκπαίδευσης είναι αποκαλυπτικά ως προς όλα τα παραπάνω ερωτήματα.
Μέθοδος, Ασκήσεις, Στόχοι του Εργαστηρίου
– Οι συμμετέχοντες θα γνωρίσουν ή θα ξαναδούν κάποια ελληνικά ντοκιμαντέρ μέσα από το παραπάνω ιδιαίτερο πρίσμα.
Θα προβληθούν αποσπάσματα από τα ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ:
Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί.
(Στοιχεία για αυτές τις 4 ταινίες υπάρχουν σε επόμενη παράγραφο του παρόντος κειμένου, στη σελίδα 11, «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’ – ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ»).
Θα προβληθούν επίσης αποσπάσματα από έργα και άλλων δημιουργών.
– Θα προσεγγίσουν το περιεχόμενο των ταινιών σε βάθος, κάτι που δίνει αφορμές για προσωπική έρευνα, μελέτη και άσκηση. Προσέγγιση πολύ χρήσιμη ιδιαίτερα για τους εκπαιδευτικούς, που μπορούν έτσι να προετοιμαστούν για δημιουργική δουλειά στην τάξη.
– Θα έρθουν σε μεγαλύτερη επαφή με την κινηματογραφική γλώσσα, ειδικά με τα ΜΗ λεκτικά στοιχεία της, δηλαδή με τη γλώσσα του σώματος, τη χρήση της σιωπής, τη χρήση του ήχου και της μουσικής, τη σημασία των διαφορετικών μεγεθών πλάνου κλπ.
– Θα θυμηθούν ή θα γνωρίσουν τους κώδικες της «αφήγησης μιας ιστορίας μέσω εικόνων», παίρνοντας μέρος σε ομαδικές βιωματικές ασκήσεις οπτικοακουστικής εκπαίδευσης, όπως:
α) Άσκηση που έχει σκοπό να εξοικειώσει τους συμμετέχοντες με τους διαφορετικούς κώδικες αντίληψης και φωτογράφησης του ίδιου αντικειμένου. Θα γίνει χρήση φωτογραφικής μηχανής.
β) Επανα-φωτογράφηση μιας παλιάς ιστορικής φωτογραφίας στον ίδιο ακριβώς χώρο σήμερα. Μια άσκηση που, όταν πλαισιώνεται σωστά, μάς «διδάσκει» τοπική Ιστορία και γίνεται ένα απλό, ευχάριστο και πολύτιμο εργαλείο για πολλές χρήσεις.
γ) Άσκηση στην οποία κάποιοι από τους συμμετέχοντες βιντεοσκοπούν κάποιους άλλους που εθελοντικά αφηγούνται προσωπικές τους ιστορίες. Σκοπός είναι να δούμε πώς από μια «αδιάφορη» αφήγηση κάποιου ανθρώπου μπορούμε να φτάσουμε σε μια ενδιαφέρουσα και ουσιαστική κατάθεση-μαρτυρία. Θα γίνει χρήση βιντεοκάμερας.
(Είναι πιθανό στον περιορισμένο χρόνο που θα έχουμε να μην προλάβουμε να κάνουμε παρά μόνο 2 από τις 3 αυτές ασκήσεις. Θα δοθούν ωστόσο οι πληροφορίες και οδηγίες για όλες και θα αναλυθεί η σημασία τους)
Πρόκειται για ασκήσεις που γίνονται με πολύ κέφι και τις οποίες, στη συνέχεια, μπορούν οι εκπαιδευτικοί που παρακολουθούν το Εργαστήριο να τις υλοποιήσουν με τους δικούς τους μαθητές μέσα στη σχολική τάξη.
Φιλοδοξία του Εργαστηρίου
Παρ’ όλο που σ’ αυτό το Εργαστήριο ΔΕΝ προβλέπεται η δημιουργία ταινίας από τους συμμετέχοντες (αυτό θα απαιτούσε πολύ περισσότερο χρόνο), ΟΥΤΕ η παροχή ειδικών γνώσεων για χρήση κάμερας, μικροφώνου, μοντάζ κλπ, φιλοδοξούμε, στο τέλος, να μπορεί ο καθένας, έχοντας πάρει τα βασικά εφόδια της μεθόδου εργασίας, να χρησιμοποιεί αυτή τη γνώση μέσα στη σχολική τάξη, στο δικό του ερευνητικό έργο, στη δική του ταινία, στη δική του καταγραφή ιστοριών.
Προϋποθέσεις για την ουσιαστική συμμετοχή στο Εργαστήριο
Για να είναι δημιουργική η συνεργασία μας είναι καλό όσοι ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος στο Κινηματογραφικό Εργαστήριο να κάνουν τα εξής:
α) Να έχουν μελετήσει την παρούσα Αναλυτική Περιγραφή του Εργαστηρίου.
β) Να έχουν προετοιμαστεί για τον τρόπο προσέγγισης του θέματος έχοντας δει τα links των ταινιών σε επόμενη παράγραφο με τον τίτλο «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΒΑΣΙΛΗ ΛΟΥΛΕ & ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ», στη σελίδα 8.
γ) Να έχουν μελετήσει το κείμενο με τον τίτλο «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ’ – ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ “Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη”», στη σελίδα 13.
δ) Να έχουν μαζί τους laptop, φωτογραφική μηχανή και βιντεοκάμερα (όσοι διαθέτουν). Μαζί και όλα τα περιφερειακά (μπαταρίες, καλώδια, κάρτες, αντάπτορες κλπ) για φόρτωμα, ξεφόρτωμα υλικών από και προς τον υπολογιστή.
Δεν είναι απαραίτητο να έχει ο καθένας όλα αυτά, αρκεί να υπάρχει ο ανωτέρω εξοπλισμός ανά 4-5 άτομα.
ε) Ευπρόσδεκτοι είναι τέλος όσοι έχουν εγκατεστημένα στον υπολογιστή τους προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και βίντεο (τύπου Photoshop, Movie Maker ή τα αντίστοιχά τους) και ξέρουν τον χειρισμό τους.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α’
Βασίλης Λουλές
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ
Ο Βασίλης Λουλές είναι σκηνοθέτης ταινιών ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας.
Γεννήθηκε στα Τρίκαλα.
Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στην Αθήνα.
Συνεργάστηκε για χρόνια με την ΕΡΤ ως συντονιστής στο πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους «μικροφίλμ» και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών στην ταυτοποίηση και ταξινόμηση παλαιών κινηματογραφικών επικαίρων.
Οι ταινίες του τιμήθηκαν με βραβεία, έλαβαν μέρος σε φεστιβάλ του εξωτερικού, μεταδόθηκαν από ξένα και ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια, συμπεριλήφθηκαν σε ελληνικά και διεθνή αφιερώματα και χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Τα έργα του πραγματεύονται μικρές, προσωπικές ιστορίες μέσα στη δίνη της Ιστορίας.
Έχει ειδικευτεί στα ντοκιμαντέρ προσωπικών αφηγήσεων, καταγράφοντας ειλικρινείς και ουσιαστικές μαρτυρίες, κάνοντας τους απλούς ανθρώπους να μοιράζονται τα βιώματά τους με τους θεατές με τρόπο άμεσο, ελκυστικό και σύγχρονο. Μέσα από αυτόν τον τρόπο λήψης των αφηγήσεων και, στη συνέχεια, μέσω του μοντάζ, μπορεί ο θεατής να έχει μια αίσθηση της μεγάλης, της καθολικής Ιστορίας μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των καθημερινών ανθρώπων.
Το ντοκιμαντέρ του Φιλιά εις τα παιδιά (2012), με θέμα μικρά παιδιά Ελλήνων Εβραίων που σώθηκαν κατά την Γερμανική Κατοχή χάρη στην προστασία που τους πρόσφεραν Χριστιανοί, τιμήθηκε με βραβεία σε φεστιβάλ κινηματογράφου, προβλήθηκε επί σειρά εβδομάδων σε κινηματογραφικές αίθουσες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης και έδωσε αφορμή για πολλά κείμενα και σχόλια στον Τύπο. Προβάλλεται τώρα σε σχολεία της χώρας ενώ συνεχίζονται οι προβολές στην Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.
Στο ντοκιμαντέρ Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί (2014) γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της Τρικαλινής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες με οικουμενικό και διαχρονικό χαρακτήρα. Παραμύθια του κάμπου και των βουνών — παραμύθια για πάντα.
Η μικρού μήκους ταινία μυθοπλασίας Ένας λαμπερός ήλιος (2000) προβλήθηκε σε πολλά φεστιβάλ, μεταδόθηκε από την τηλεόραση του ARTE (Γερμανία-Γαλλία) και προβλήθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου στο πλαίσιο αφιερωμάτων για τον «Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο».
Τα έργα του Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Ένας λαμπερός ήλιος προβλήθηκαν τo φθινόπωρο του 2014 σε 11 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους και τα: HARVARD, COLUMBIA, YALE, STANFORD (California), Mc GILL (Montreal, Canada), SIMON FRASER (Vancouver, Canada). Η περιοδεία περιελάμβανε προβολές και συζητήσεις του ίδιου με το κοινό, διήρκεσε πάνω από ένα μήνα και είχε πολύ μεγάλη επιτυχία. Έγινε με τη χρηματοδότηση του Onassis Foundation (USA).
Λεπτομέρειες εδώ: http://www.onassisusa.org/specialevents.php?m=4&h=4
Μια ακόμα περιοδεία πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2015 σε άλλα Πανεπιστήμια και ιδρύματα των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους είναι και τα: UNIVERSITY of MICHIGAN, YORK UNIVERSITY (Toronto, Canada), PENN UNIVERSITY (Philadelphia), STONY BROOK UNIVERSITY, INDIANA UNIVERSITY.
Αυτή τη φορά, στις 4 ταινίες της προηγούμενης περιοδείας προστέθηκε και το ντοκιμαντέρ Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί.
Τον Απρίλιο του 2016 πραγματοποιήθηκε η τρίτη μεγάλη περιοδεία του σε 8 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ: DUKE UNIVERSITY (North Carolina), LOYOLA MARYMOUNT UNIVERSITY (Los Angeles, California), UNIVERSITY of CALIFORNIA SAN DIEGO, SAN FRANCISCO STATE UNIVERSITY (California), UNIVERSITY of MISSOURI ST. LOUIS, UNIVERSITY of CONNECTICUT, DARTMOUTH COLLEGE (Hanover, New Hampshire), UNIVERSITY of DELAWARE.
Δυο ακόμα Πανεπιστήμια προστέθηκαν πρόσφατα στον κατάλογο καθώς τον Οκτώβριο του 2016 έκανε μια ακόμα περιοδεία στην Αμερική: UNIVERSITY OF RHODE ISLAND και UNIVERSITY OF CALIFORNIA, LOS ANGELES (UCLA).
Πραγματοποιεί Εργαστήρια Κινηματογράφου, σεμινάρια και προβολές πάνω σε θέματα όπως: Μαρτυρία και Προφορική Αφήγηση, Κινηματογραφώντας αφήγηση παραμυθιών, Από την προσωπική ιστορία στη μεγάλη Ιστορία, Ανάλυση Κινηματογραφικών Αρχείων.
- Ειδικότερα, πραγματοποιεί Εργαστήρια με θέμα Το Ντοκιμαντέρ ως εργαλείο στην Εκπαίδευση και συνεργάζεται με τους καθηγητές για την υλοποίηση μαθητικών ταινιών.
- Του αρέσουν τα παραμύθια, οπότε το καλοκαίρι του 2014 εγκαινίασε καινούργιο κύκλο θερινών Εργαστηρίων με θέμα Κινηματογραφώντας προσωπικές ιστορίες και παραμύθια.
- Το καλοκαίρι του 2016 ξεκίνησε τη συνεργασία του με το Φεστιβάλ Βωβούσας (Ιωαννίνων) οργανώνοντας ένα θερινό Εργαστήριο 8 ημερών με τον τίτλο Φτιάχνοντας ντοκιμαντέρ με ανθρώπινες ιστορίες. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου δημιουργήθηκε ομαδική ταινία ντοκιμαντέρ μικρού μήκους εμπνευσμένη από τα στοιχεία του τόπου (φύση, άνθρωποι, τοπική ιστορία, επαγγέλματα, θρύλοι και παραμύθια, κλπ).
Το εργαστήριο θα επαναληφθεί και το καλοκαίρι του 2017.
Γράφει κείμενα και άρθρα σε ηλεκτρονικές σελίδες.
Κάποια από αυτά είναι εδώ: http://parallaximag.gr/author/loulesparallaxi/
και εδώ: http://dimartblog.com/tag/βασίλης-λουλές/
Φιλμογραφία (επιλογή)
2014 Θηλειά / ντοκιμαντέρ 12’
2014 Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί / ντοκ. 91’
2012 Φιλιά εις τα παιδιά / ντοκ. 115’
2012 Στα ορεινά βοσκοτόπια / ντοκ. 60’
2005 Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / ντοκ. 29’
2000 Ένας λαμπερός ήλιος / μυθοπλασία 36’
1999 Ελευσίνα, ιστορίες στον απόηχο των μηχανών / ντοκ. 30’
1996 Μετέωρα-Πίνδος, οδοιπορικό / ντοκ. 93’
1993 Ο Αμερικάνος / μυθοπλασία 39’
1990 Απών / μυθοπλασία 15’
Δείγματα από ταινίες του Βασίλη Λουλέ
Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί (απόσπασμα)
https://www.youtube.com/watch?v=7IbgcfzCL3Y
Φιλιά εις τα παιδιά (Trailer)
Φιλιά εις τα παιδιά (4 αποσπάσματα)
Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη (απόσπασμα)
Ελευσίνα, ιστορίες στον απόηχο των μηχανών (απόσπασμα)
Στα ορεινά βοσκοτόπια (πλήρης ταινία)
https://www.youtube.com/watch?v=TxGtxOeNoTA&t=2s
Απών (πλήρης ταινία μικρού μήκους σε 2 μέρη)
Α) http://www.youtube.com/watch?v=xYX35al4jW4
Β) http://www.youtube.com/watch?v=CMV9epIzzRg
———————————————————————————————
Επικοινωνία: Βασίλης Λουλές
τηλ. 6944 524198
http://www.facebook.com/vassilis.loules
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β’
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ
«Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 29 λεπτά.
Παραγωγή: 2005
Σύνοψη
Στιγμές από τη δράση και την προσωπικότητα της Λέλας Καραγιάννη, της θρυλικής “Μπουμπουλίνας” της Αντίστασης, μέσα από την τρυφερή ματιά του γιου της Γιώργου.
Καταζητούμενος στην διάρκεια της Κατοχής, ο νεαρός συναντούσε κρυφά τη μητέρα του για τις ανάγκες του Αγώνα. Ακόμα όμως και κάτω από κείνες τις δύσκολες συνθήκες είχε την ευκαιρία να απολαμβάνει την τρυφερότητα και τη στοργή της ηρωίδας, που δεν έπαψε ποτέ να είναι μητέρα.
Παράνομες κινηματογραφικές λήψεις μεταφέρουν σπάνιες εικόνες από την Αθήνα της Κατοχής, ενώ οι αποσπασματικές μνήμες του Γιώργου κρατάνε ακόμα, κάτι από τη “Βιολέτα της Πάρμας”, το αγαπημένο άρωμα της Λέλας.
«Φιλιά εις τα παιδιά»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 115 λεπτά.
Παραγωγή: 2012
Σύνοψη
Πέντε μικρά Εβραιόπουλα στην Ελλάδα της Γερμανικής Κατοχής.
Η παιδική ηλικία ήταν ο Παράδεισός τους.
Ακόμα κι αν την έζησαν κρυμμένα στην αγκαλιά των ξένων,
ακόμα κι αν την έχασαν στη σκιά του Ολοκαυτώματος.
………………………………………………………………………………………..
Το «Φιλιά εις τα παιδιά» δεν είναι μια ακόμα ταινία για το Ολοκαύτωμα,
είναι μια ταινία για την παιδική ηλικία στη σκιά του Ολοκαυτώματος.
«Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 91 λεπτά.
Παραγωγή: 2014
Σύνοψη
Ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών.
Γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της ελληνικής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες.
Μια ταινία για τους τελευταίους, ίσως, ανθρώπους της αγροτικής ζωής, μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης.
Παραμύθια του κάμπου και των βουνών. Παραμύθια για πάντα.
«Θηλειά»
Ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ
Διάρκεια: 12 λεπτά.
Παραγωγή: 2014
Σύνοψη
Το 1969 ο Θόδωρος Αγγελόπουλος γυρίζει στο Μονοδένδρι Ιωαννίνων την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία «Αναπαράσταση». Το καλοκαίρι του 2013 ο Λευτέρης Ρίζος, μόνιμος κάτοικος του χωριού, βοηθητικός ηθοποιός στα γυρίσματα της σημαντικής αυτής ταινίας μιλά για τη θηλειά που του πέρασαν στο λαιμό για τις ανάγκες των γυρισμάτων. Ένα μικρό υπαρξιακό σχόλιο γεννιέται μέσα από την προβολή της ταινίας μπροστά του, μετά από 44 χρόνια. Η θηλειά της ταινίας, η ηθική των ηρώων της, η ζωή του Λευτέρη με το κινηματογραφικό συνεργείο, η εμπειρία που τον σημάδεψε, η δική του προσωπική ζωή και ηθική, οι φίλοι που έφυγαν: όλα αποκτούν για τον ίδιο ένα άλλο νόημα τώρα, κοιτάζοντάς τα ξανά με τη σοφία, την πικρία και το χιούμορ των 92 του χρόνων.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ’
ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
“Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη”
Λίγα λόγια για την ταινία
Στιγμές από τη δράση και την προσωπικότητα της Λέλας Καραγιάννη, της θρυλικής Μπουμπουλίνας της Αντίστασης, μέσα από την τρυφερή ματιά του γιου της Γιώργου.
Καταζητούμενος στην διάρκεια της Κατοχής, ο νεαρός συναντούσε κρυφά τη μητέρα του για τις ανάγκες του Αγώνα. Ακόμα όμως και κάτω από κείνες τις δύσκολες συνθήκες είχε την ευκαιρία να απολαμβάνει την τρυφερότητα και τη στοργή της ηρωίδας, που δεν έπαψε ποτέ να είναι μητέρα.
Παράνομες κινηματογραφικές λήψεις μεταφέρουν σπάνιες εικόνες από την Αθήνα της Κατοχής, ενώ οι αποσπασματικές μνήμες του Γιώργου κρατάνε ακόμα, κάτι από τη Βιολέτα της Πάρμας, το αγαπημένο άρωμα της Λέλας.
Ακολουθεί ΕΙΣΗΓΗΣΗ του Βασίλη Λουλέ στην Επιστημονική διημερίδα – Σεμινάριο Εκπαιδευτικών που οργανώθηκε στο ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΚΑΙΤΕ ΑΘΗΝΑΣ τον Σεπτέμβριο του 2011 από το STORYDOC – The Educational Institute for Documentaries
Η δύναμη και η αξία του ντοκιμαντέρ στην οικοδόμηση ΠΡΟΤΥΠΩΝ
Σκέψεις με αφορμή προβολές του ντοκιμαντέρ σε σχολεία
Νομίζω πως ό,τι πιο σπουδαίο άκουσα στη διάρκεια των επισκέψεών μου σε σχολεία, προβάλλοντας αυτό το ντοκιμαντέρ, ήταν η δήλωση ενός μαθητή Γυμνασίου: «Μα κύριε, αυτή η γυναίκα, η Λέλα Καραγιάννη, μου θυμίζει τη μαμά μου! Θα μπορούσε να ήταν η μαμά μου!»
Πέραν βέβαια της υπερηφάνειας που το συγκεκριμένο παιδί έτρεφε για τη μητέρα του, αυτή η αφοπλιστικά αυθόρμητη δήλωση μάς αποκαλύπτει κάτι σπουδαίο: πόσο οικεία μπορούν να γίνουν τα πρόσωπα και οι καταστάσεις της Ιστορίας, μέσω του ντοκιμαντέρ. Και ειδικά ενός ντοκιμαντέρ που στηρίζεται σε βιωματικές μαρτυρίες, προφορικές ή γραπτές.
Για έναν μαθητή, τα πρόσωπα της Ιστορίας ανήκουν σ’ ένα σύμπαν που ελάχιστα το γνωρίζει, και που ελάχιστα ίσως τον αφορά. Ακόμα και ο εμπλουτισμός της διδακτικής ύλης με προσωπικά κείμενα ή γραπτές μαρτυρίες, ελάχιστα έχει συμβάλλει στην αλλαγή αυτής της στάσης. Τα ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα, ακόμα και της νεότερης Ιστορίας μας, παραμένουν απόμακρα, ακινητοποιημένα σ’ έναν άλλο χρόνο, είναι ΕΞΩ από τον χρόνο.
Μου θυμίζουν ακόμα και σήμερα, τις προσωπογραφίες τους που κοσμούσαν τις σχολικές τάξεις των δικών μου παιδικών χρόνων. Τότε που, καθισμένος στο θρανίο μου, έβλεπα αυτά τα πρόσωπα μέσα στην κορνίζα τους, να με κοιτάνε από ψηλά, άλλοτε βλοσυρά -με κείνο το αποφασιστικό βλέμμα-, κι άλλοτε ατενίζοντας κάπου μακρυά –κάπου που όμως εγώ δεν μπορούσα να δω. Μόνον ο Ρήγας Φεραίος μου φαινόταν οικείος, ήταν χοντρούλης και γλυκύς, κι είχε και κάτι σαν παράπονο στο βλέμμα του. Η Μπουμπουλίνα του 1821 ήταν πολύ αυστηρή (δεν θα ήθελα, τότε, να την είχα μητέρα μου, κι ούτε βέβαια, σήμερα, σύζυγο!).
Σε ένα ντοκιμαντέρ όμως, μέσα από την αποκάλυψη των καθημερινών, ανθρώπινων στιγμών αυτών των προσώπων, αρχίζει σιγά-σιγά κάτι να αλλάζει. Βλέπουμε ανθρώπους με προτερήματα και αδυναμίες, με αγάπες και με εμπάθειες, με εμμονές και οράματα. Βλέπουμε οικογένειες καλοβαλμένες, με όμορφη και ανέμελη καθημερινότητα, οικογένειες που δεν είχαν κανέναν εμφανή λόγο να εμπλακούν σε περιπέτειες («Ήμασταν μια ευτυχισμένη οικογένεια» λέει ο Γιώργος Καραγιάννης, ο γιος της Λέλας).
Παρακολουθώντας τις ψυχικές μεταβολές των Ηρώων (που έχουν πλέον μετατραπεί σε κινηματογραφικούς ήρωες), ζώντας μαζί τους το πάθος και την ορμή τους, αλλά και τα πισωγυρίσματα, τις αμφιβολίες και τους δισταγμούς τους, οι μαθητές αντιλαμβάνονται ότι οι ήρωες δεν γεννήθηκαν “έτοιμοι Ήρωες”, αλλά διαμορφώθηκαν, πλάστηκαν. «…Ούτε είχαμε σκοπό να κάνουμε κατασκοπεία, να σκοτώνουμε ή να μας σκοτώνουν. Ήρθαν μόνα τους τα πράγματα» λέει πάλι ο Γιώργος. Αυτό είναι ένα τεράστιο μάθημα.
Φυσικά αυτό δεν πρέπει να μας οδηγήσει στο αντίθετο άκρο («όλοι μπορούμε να γίνουμε ήρωες, όλοι είμαστε ήρωες»), σχετικοποιώντας τα πάντα, κατεβάζοντας τον πήχυ. Δεν είναι καθόλου έτσι, αυτό οφείλουμε να το δείχνουμε στις ταινίες ή να το εξηγούμε στα παιδιά. Χρειάζονται προϋποθέσεις και μια άλλη κουλτούρα ανατροφής (βλ. τις αναφορές του Γιώργου «…μας έλεγε ιστορίες από την αρχαία Ιστορία», «…μας έβαζε να υιοθετήσουμε γεροντάκια», «…ήθελε να φτιάξει ένα Γηροκομείο κι ένα βρεφοκομείο»).
Αυτά που λέω με αφορμή τις προσωπογραφίες, ισχύουν και στις περιπτώσεις των ντοκιμαντέρ με ιστορικές μάχες ή άλλα γεγονότα. Τα παιδιά πρέπει να νοιώσουν ότι σε μια μάχη υπάρχουν από τη μια μεριά τα επιτελικά σχέδια επί χάρτου, υπάρχουν οι σωστές ή λάθος αποφάσεις των στρατηγών, η δική τους διορατικότητα, αγωνία, ατολμία ή αποφασιστικότητα. Υπάρχουν επίσης άνθρωποι που ξεπερνούν τον εαυτό τους και γίνονται μικροί ή μεγάλοι ήρωες. Ναι, έτσι είναι. Αλλά υπάρχει κι από την άλλη μεριά πολύς πόνος, δάκρυα, βρωμιά, ακρωτηριασμοί, άνθρωποι που ψυχορραγούν παρατημένοι στις λάσπες ή στα χιόνια, άνθρωποι που από το φόβο τους τα κάνουν επάνω τους –κυριολεκτικά-, άνθρωποι που τρελαίνονται, που γίνονται λιποτάκτες, που τουφεκίζονται από τους συντρόφους τους. Και, βέβαια, υπάρχει πάντα και η πλευρά του αντιπάλου, η δική του αλήθεια, η δική του αγωνία. Έτσι, μια νίκη ή μια ήττα σε μια μάχη είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή σημείωση στο βιβλίο της σχολικής Ιστορίας.
Μετά λοιπόν από όλα τα παραπάνω, ας ξανασκεφτούμε τη φράση: «Μα κύριε, η Λέλα Καραγιάννη μού θυμίζει τα μαμά μου! Θα μπορούσε να ήταν η μαμά μου!».
Με αυτή τη δήλωση ο μαθητής αποκαθηλώνει τα ηρωϊκά πρόσωπα, τα κατεβάζει από την κορνίζα, από εκεί ψηλά που τα τοποθετήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι και η επίσημη Ιστορία. Τα φέρνει κοντά του, τα αγγίζει, νοιώθει τον παλμό τους, τις ανασφάλειες, τις αδυναμίες τους, αλλά και τη δύναμη ψυχής τους. Αρχίζει να καταλαβαίνει το νόημα της φράσης του Γιώργου «…ήταν οι περιστάσεις! Αυτές έδωσαν την ευκαιρία στη μητέρα να εκδηλώσει ό,τι το ωραίο είχε μέσα της».
Έτσι, αφού τα νοιώσει δικά του, αφού γοητευτεί (ή κολακευτεί) με την άλλη φράση του Γιώργου «…αλλά μου φαίνεται ότι κι εσύ το ίδιο θα έκανες, αν είχες γεννηθεί την εποχή εκείνη», στο τέλος, ο ίδιος ο μαθητής παίρνει τους Ήρωες (κι αφού τους ξεσκονίσει και λίγο!), τους ξαναβάζει ψηλά, στο δικό του βάθρο.
Κι από κει πια, μπορούμε να ελπίζουμε ότι δεν θα κατρακυλήσουν εύκολα. Έχουν γίνει πλέον ΤΑ ΔΙΚΑ ΤΟΥ πρότυπα.
