Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων

20 χρόνια δημιουργίας

του Δρ. Στεφάνου Π. Νταλάση, Καλλιτεχνικού Διευθυντή

Η δημιουργία ενός αμιγούς επαγγελματικού θεατρικού σχήματος στην πόλη υπό την εποπτεία του Δήμου Τρικκαίων και του Πολιτιστικού Οργανισμού αποτελεί ένα νέο εγχείρημα για την εποχή και ανοίγει μια καινούρια προοπτική στα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης.

Τον Απρίλιο του 1997 συγκροτείται ο βασικός πυρήνας καλλιτεχνών: ο Στέφανος Νταλάσης (ηθοποιός), η Μαρία Μανθέλα (ηθοποιός, θεατρολόγος), ο Αθανάσιος Μπιλιάλης (ηθοποιός), προσπαθούν να “στήσουν” το Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων.

Συντάσσουν και υποβάλλουν στον Δήμο Τρικκαίων και στον ΠΟΔΤ την «Πρόταση για τη δημιουργία Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων». Στην πρόταση περιγράφεται ο ρόλος, η φυσιογνωμία, τα σχέδια και οι προοπτικές της δημιουργίας επαγγελματικού Δημοτικού Θεάτρου:

Η πρόταση περιέχει το θεωρητικό σχεδίασμα για τη δημιουργία του Δημοτικού Θεάτρου, διοικητικά-καλλιτεχνικά θέματα (οικονομικά θέματα, χρονοδιαγράμματα και τέλος ενδεικτικό προϋπολογισμό της πρώτης θεατρικής παραγωγής.

Στην πρόταση αναφέρουν χαρακτηριστικά:

«Ο ρόλος του Δημοτικού Θεάτρου είναι σύνθετος και πολυεπίπεδος γι’ αυτό και καταφέρνει ν’ αναδυθεί και να προσφέρει πέρα από τα στενά καλλιτεχνικά όρια μιας θεατρικής σκηνής.

Η καλλιτεχνική φυσιογνωμία του Δημοτικού Θεάτρου μπορεί και πρέπει να δομηθεί με βασικό πυρήνα τη διαμόρφωση ικανής θεατρικής και ευρύτερα καλλιτεχνικής παιδείας και αισθητικής αγωγής για το τρικαλινό κοινό, με την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων, που από την μια θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον του  κοινού, και από την άλλη θα συναγωνίζονται αξιοπρεπώς την ποιότητα και την πληρότητα ενός επαγγελματικού θεάτρου. […]

Εξίσου απαραίτητη για τη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας του Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων κρίνεται -και μόνο μέσα από αυτό το σκεπτικό μπορεί να καθιερωθεί στον ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό χώρο- η συμμετοχή και αξιοποίηση του τοπικού καλλιτεχνικού και πνευματικού δυναμικού.

Μ’ αυτούς τους όρους επιτυγχάνεται η δυναμική παρουσία του Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων στην κατεύθυνση μιας μόνιμης και αμείωτου ενδιαφέροντος θεατρικής δραστηριότητας, με εναλλασσόμενο ρεπερτόριο χειμερινής και θερινής περιόδου, που θα προσφέρει μια επιπλέον μοναδικής αξίας ψυχαγωγία στο τρικαλινό κοινό, εφόσον απευθύνεται σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, συμπεριλαμβανομένης και της νεολαίας που τόσο ευαίσθητη αποδεικνύεται στα ερεθίσματα των καιρών μας […]».

Ο τότε δήμαρχος Κων/νος Παπαστεργίου στηρίζει και ενθαρρύνει την ιδέα. Στις 7 Μαΐου 1997 ο Δήμος Τρικκαίων και ο ΠΟΔΤ αποδέχεται με ομόφωνη απόφαση την πρόταση και δημιουργείται το Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων.

Ο τότε δήμαρχος Κων/νος Παπαστεργίου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Ένα όνειρο πολλών χρόνων και πολλών Δημοτικών αρχών γίνεται πραγματικότητα. Η δημιουργία Τμήματος Θεάτρου στον Πολιτιστικό μας Οργανισμό! Τα προβλήματα ανέκαθεν (και οι αναστολές) υπήρξαν πολλά. Γιατί κύρια δεν υπήρχε ένα αυτόνομο κίνημα μέσα από τα σπλάχνα της πόλης μας. Το θέμα δεν ήταν να ξεκινήσει μια κάποια κίνηση σχετική με το θέατρο. Περισσότερο ήταν αν η όποια κίνηση- με τις παραπάνω προϋποθέσεις – θα ήταν βιώσιμη και αποδεκτή από την τοπική μας κοινωνία. Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό ‘ήγγικε η ώρα’ να αρχίσει υλοποιούμενο ένα αξιόλογο πρόγραμμα θεατρικού γίγνεσθαι στα Τρίκαλα. Η βούληση του ΠΟΔΤ βρέθηκε σε αρμονική σύζευξη με τη φλογερή επιθυμία και ζήλο μιας ομάδας νεαρών παιδιών, Τρικαλινών, να δημιουργήσουν την πρώτη και υπεύθυνη Δημοτική Θεατρική Σκηνή […].

 Ο ημερήσιος τύπος αναφέρει χαρακτηριστικά για την νέα καλλιτεχνική και πολιτισμική προοπτική:

• «Άνοιξε η πρώτη αυλαία. Μιλούν οι πρωταγωνιστές του Δημοτικού Θεάτρου», Η Έρευνα 10-7-1997.
• «Σταθερή δημιουργική παρουσία». Η Έρευνα, 30-8-97.
  • «Ένα θεατρικό σχήµα για το λαό και την νεολαία µας», Τρικαλινά Νέα 23-11-97.
• «Το θέατρο στα Τρίκαλα δεν είναι πια όνειρο θερινής νυχτός», Η Έρευνα 28-9-98.
• «Κύτταρο Πολιτισµού για την πόλη µας το ∆ηµοτικό Θέατρο»,. Πρ. Λόγος 20-12-1998.
• «Μπαίνουν οι βάσεις για µόνιµο θέατρο στα Τρίκαλα», ∆ιάλογος 25-1-99.

Οι δυσκολίες στο ξεκίνημα ήταν πολλές, … έπρεπε να ‘στήσουν’ τα πάντα από μηδενική βάση σε όλους τους τομείς: οργανωτικό, καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό, οικονομικό. Η όλη δραστηριότητα θα έπρεπε να έχει τη θετική ανταπόκριση από την πόλη και τους πολίτες της. Ακόμη οι συντελεστές ανέλαβαν την ευθύνη να γίνεται απόσβεση του κόστους παραγωγής ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος της. Γι’ αυτό το αίσθημα ευθύνης κι η αγωνία των συντελεστών βάραιναν κάθε βήμα τους.

Το όραμα του Δημοτικού Θεάτρου ήταν ανθρωποκεντρικό στη σύλληψή του- «[…] ένα εργαστήρι καλλιτεχνικής και αισθητικής αγωγής, ένας πυρήνας έκφρασης και δημιουργίας που να φέρει κοντά τους καλλιτέχνες με το κοινό τους κι όχι μόνο […]»-με έμφαση στη δημιουργία και την καλλιτεχνική παρουσία νέων ανθρώπων στο χώρο της τέχνης και στην πρακτική ενός πρωτοποριακού θεατρικού σχήματος, που αγωνίζεται να «ισορροπήσει και να συνυπάρξει σε περισσότερους από έναν ιδιότητες-ρόλους»,

Στο επόμενο διάστημα, το Δημοτικό Θέατρο πραγματοποίησε θεατρικές παραγωγές, συνεπής στις αρχές του για διαρκή θεατρική παρουσία-επικοινωνία με το κοινό της πόλης της, όπως αναφέρει άλλωστε στο παρθενικό του ταξίδι: «[…] Μόλις τρεις μήνες ζωής κι είναι έτοιμο για το πρώτο του ταξίδι. Έχει συγκεντρώσει μέσα του όλη την δυναμική μιας καλοστημένης θεατρικής μηχανής. Ένα τόλμημα για μας τους συντελεστές της. […] Σίγουρα μοιραζόμαστε τα μυστικά της Οδύσσειας: Εμείς όμως ως έντιμοι και έτοιμοι θαλασσοπόροι θα κινήσουμε όλους τους ούριους ανέμους καταμεσής του Τρικαλινού κάμπου, για να ταιριάσουμε τις σιωπές μας σ’ ένα θέαμα που θα μας ψυχαγωγή­σει και θα μας κάνει κοινωνούς μιας νέας πολιτισμικής πραγματικότητας. Βίρα τις άγκυρες…».

Παράλληλα διαμορφώνεται σταδιακά και το Προφίλ Δημοτικού Θεάτρου με τους εξής τομείς:

1. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ – ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΝΕΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ

• Η παραγωγή των έργων γίνεται από το θεατρικό και ευρύτερα καλλιτεχνικό δυναμικό των νέων επαγγελματιών καλλιτεχνών της πόλης μας.

2. ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ

• Το Θεατρικό Εργαστήρι απευθύνεται κυρίως στους νέους (18-35 ετών) που θέλουν να προσεγγίσουν  την Θεατρική Τέχνη.

3. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ

   Με τα τμήματα:

Α. Θεατρικής Έκφρασης και Δημιουργίας (για μαθητές του Δημοτικού Σχολείου)

Β. Θεατρικό Εργαστήρι (για μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου)

4. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.

• Εκπαιδευτικά σεμινάρια για καθηγητές και δασκάλους.
• Συνεργασία με μαθητικές θεατρικές ομάδες
• Παραστάσεις του Δημοτικού Θεάτρου για σχολεία.

5. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ

   

• Συμπαραγωγές με θέατρα της περιφέρειάς μας ή και από άλλες περιοχές της Ελλάδας.

6. ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

• Εκδηλώσεις Λόγου και Τέχνης.
• Θεματικές εκδηλώσεις σε συνεργασία με φορείς.
• Πραγματοποίηση θεματικού φεστιβάλ θεάτρου.

7. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ.

• Συστηματική επαφή και συνεργασία με Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, φορείς, σωματεία και προσωπικότητες.

 Μετά τις πρώτες παραγωγές του θεάτρου αναπτύσσεται η ιδέα για την δημιουργία μιας πρότυπης θεατρικής Σκηνής για τους Νέους Καλλιτέχνες. Συντάσσεται  η πρόταση και ολοκληρωμένος φάκελος υποβάλλεται στο Υπουργείο Πολιτισμού με το οποίο αρχίζουν μια σειρά επαφών και διεκδικήσεων.

2^ο Σταθμός η Αυτονόμηση του Δημοτικού Θεάτρου και η υπογραφή της Προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Πολιτισμού, που έγινε επί δημάρχου Γιώργου Σπαθή

Με την αυτονόμηση του θεάτρου επιτυγχάνεται καλύτερα η επαγγελματική του προοπτική. Το Δημοτικό Θέατρο απαιτεί πληρότητα και ταχύτητα στην παραγωγή, στην προώθηση και αξιοποίηση του καλλιτεχνικού του έργου.

Παράλληλα, στις αρχές του 2002 με πρωτοβουλία του καλλιτεχνικού δ/ντη Σ. Νταλάση αρχίζουν πάλι, πιο συντονισμένα αυτή τη φορά, οι προσπάθειες για την ένταξη του Δημοτικού Θεάτρου στο Θεατρικό Δίκτυο της Επικράτειας Πολιτισμού.

Υποβάλλεται ολοκληρωμένος φάκελος με βασική την πρόταση για τη δημιουργία «Πρότυπης Θεατρικής Σκηνής Νέων Καλλιτεχνών». Ο υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος απαντά θετικά στην πρόταση και τελικά η όλη προσπάθεια καρποφορεί.  Το Δημοτικό Θέατρο Τρικάλων εντάσσεται στο Θεατρικό Δίκτυο της Επικράτειας Πολιτισμού ως Θεατρική Σκηνή Νέων Καλλιτεχνών και υπογράφεται στις 29-9-2002 η σχετική προγραμματική σύμβαση μεταξύ Υπ. Πολιτισμού -Δήμου Τρικκαίων -Δ.Ε.Κ.Α. Τρικάλων και Δημοτικού Θεάτρου Τρικάλων. Η προγραμματική σύμβαση περιλαμβάνει και τον τομέα της μουσικής με τη δημιουργία του «Κέντρου Έρευνας και Καλλιτεχνικής Δημιουργίας Βασίλης Τσιτσάνης».

Σύμφωνα με το σκεπτικό της πρότασης: Η βασική δομή του θεάτρου αναζητήθηκε και φιλοδοξούσε να προτείνει έναν θίασο νέων καλλιτεχνών και επιστημόνων που «η πράξη τους στην Τέχνη να έχει τη δομή της έρευνας, όχι γενικά και αφηρημένα, αλλά στη σύνθεση εκείνων των θεωρητικών προσεγγίσεων και κατακτημένης σκηνικής τεχνικής η οποία είναι ικανή να αρθρώσει μια, αν όχι πρωτότυπη, τουλάχιστο υγιή καλλιτεχνική και πρωτίστως θεατρική παρουσία».