Κηπάκι ή Αβράμ
Συνοικισμός του Δήμου Τρικκαίων στα βορειοδυτικά της πόλης αριστερά της οδού Καλαμπάκας. Από τον οικισμό διέρχεται ο Αγιαμονιώτης ποταμός. Πριν τον πόλεμο λέγονταν Αβράμ.
Κουκουτζάμι ή Αμυγδαλιές
Συνοικία της πόλης κοντά στο Τρικκαίογλου. Ήταν Τουρκομαχαλάς και υπήρχε τζαμί και χαμάμ. Η ονομασία ίσως από τον τρούλο του τζαμιού που ήταν σε σχήμα κούκου.
Το 1954 ανεγέρθηκε το Υφαντουργείο Κλωτσοτήρα και εκεί γύρω θα επεκταθεί ο οικισμός. Η νέα αυτή συνοικία θα ονομαστεί Γαλήνη, ένα τμήμα της οποίας λέγεται Αμυγδαλιές επειδή υπήρχαν πολλές αμυγδαλιές. Εκεί κάθε Τετάρτη διενεργείται στον χώρο μπροστά στο Εργοστάσιο Κλωτσοτήρα Λαϊκή Αγορά.
Σαράγια
Από τις πιο παλιές συνοικίες της πόλη μας είναι τα Σαράγια, η οποία χρονολογείται από την εποχή της τουρκοκρατίας. Ολόκληρη η περιοχή ήταν τσιφλίκι Τούρκων αγάδων και μπέηδων. Η συνοικία ως ανεξάρτητος οικισμός υπάρχει από την Τουρκοκρατία. Τότε ήταν εγκατεστημένες περίπου 15 με είκοσι ελληνικές οικογένειες που εργάζονταν στα κτήματα του Τούρκου Μπέη. Αυτές οι οικογένειες αποτέλεσαν το φυτώριο της συνοικίας αυτής που άρχισε σιγά — σιγά να εξελίσσεται μετά την απελευθέρωση και μετά το 1920 κατέληξε να πάρει την σημερινή της μορφή.
Τα Σαράγια εκείνη την εποχή είχαν μια ξεχωριστή φυσική ομορφιά, πνιγμένα στο πράσινο και θεωρούνταν η πιο μαγευτική τοποθεσία των Τρικάλων. Η συνοικία ήταν η αγαπημένη συνοικία των Τρικαλινών φυσιολατρών κάνοντας τον περίπατό τους τις ηλιόλουστες μέρες τον χειμώνα και το καλοκαίρι τα απογεύματα και τα βράδια. Όλοι τους δε, δεν παρέλειπαν να περάσουν και από την εκεί ιστορική εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής για ένα προσκύνημα στην εικόνα της Ζωοφόρου Θεοτόκου των Σαραγιών.
Το όνομα της συνοικίας αυτής προέρχεται από την τούρκικη λέξη Σεράι που σημαίνει μεγάλο σπίτι. Στα παλιά χρόνια στην περιοχή υπήρχαν αρχοντικά των Τούρκων μπέηδων, τα Σεράια.
Το 1936 εγκαταστάθηκε εκεί η εταιρεία «Χένρυ Μπουτ & Υιοί», (Henry Boot and Son Limited), (Μπούτη όπως την έλεγαν οι τρικαλινοί) που είχε αναλάβει την κατασκευή των αντιπλημμυρικών έργων σε ολόκληρη τη Δυτική Θεσσαλία. Έγιναν τα αναχώματα του Πηνειού και άλλων ποταμιών, αποξηράνθηκαν έλη και δημιουργήθηκαν νέες τεράστιες εκτάσεις κατάλληλες για καλλιέργεια. Η εταιρεία Χένρυ Μπουτ συνέχισε και μεταπολεμικά για ένα διάστημα το έργο της, ως ότου την θέση της πήρε η ΚΟΜΔΕ (Κέντρο Οχημάτων Μηχανημάτων Δημοσίων Έργων).
Στα Σαράγια υπήρχε και η τοποθεσία Τσιπουλάκου με τις μεγάλες φτελιές στις όχθες του Αγιαμονιώτη ποταμού και της εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής και ήταν από τις ωραιότερες τοποθεσίες. Η οικογένεια Τσιπουλάκου έκτισε στο αγρόκτημα αγροικία ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και οι οποίοι εξέτρεφαν άλογα και διάφορα άλλα ζώα.
Εκεί δημιουργήθηκε το πρώτο Δημοτικό Φυτώριο και τη δεκαετία 1980 δημιουργήθηκε και το Δημοτικό Γκαράζ.
Τμήμα της συνοικίας μεταξύ της διασταύρωσης των οδών Αρριανού και Ζωοδόχου Πηγής, κοντά στον δρόμο προς τις Καρυές, αναπτύχθηκε μετά το 1950, στην περιοχή αυθαίρετος οικισμός με το όνομα Κηπάκι Σαραγίων.
Ή ιστορία της Εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Χτίστηκε το 1818. Είναι χτισμένη κατά μίμηση της Εκκλησίας Ζωοδόχου Πηγής της Κωνσταντινουπόλεως. Το 1927 η Εκκλησία αυτή των Σαραγίων καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό που έπληξε τότε την Δυτική Θεσσαλία. Το 1932 άρχισε η ανέγερση της σημερινής εκκλησίας στην ιδία θέση της παλιάς που αποπερατώθηκε το 1959.
Τρικκαίογλου
Μια άλλη συνοικία της πόλης και από τις παλαιότερες είναι το Τρικκαίογλου, που βρίσκεται στο δυτικό άκρο της πόλεως, κοντά στον Πυργετό. Μετά το 1881 η συνοικία κατοικήθηκε από βλάχους των χωριών Κρανιά, Πολυθέα, Καλλιρρόη κλπ. Στη μεγάλη πλημμύρα του 1907 υπέστη τις μεγαλύτερες καταστροφές.
Παλιότερα η συνοικία αυτή ήταν αραιοκατοικημένη και οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Όλα τα κτήματα της συνοικίας στα χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν περιουσία Τούρκων αγάδων και μπέηδων.
Το 1963 περίπου, άρχισε να δημιουργείται εκεί ο συνοικισμός των Δημοσίων Υπαλλήλων, τα λεγόμενα «Δημοσιοϋπαλληλικά», σε οικόπεδο ανταλλαξίμων που είχε παραχωρηθεί το 1958.
Μπάρα ή Καραγάτσι
Συνοικία βόρεια του κέντρου της πόλης και εκατέρωθεν της οδού Κονδύλη. Το όνομα ίσως επειδή υπήρχαν έλη και λίμναζαν νερά. Παλαιότερα ονομάζονταν Καραγάτσι επειδή υπήρχε δάσος από φτελιές.
Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 60 οι εκτάσεις μέχρι το 1ο Γυμνάσιο ήταν λαχανόκηποι. Εδώ ήταν και τα Αλώνια της συνοικίας μέχρι το 1960.
Εκεί όπου βρίσκεται η Τεχνική Σχολή ονομαζόταν Κεραμαριά διότι έφτιαχναν κεραμίδια. Κοντά στα Κεραμαριά κατά τον 19ο αιώνα εκεί ήταν ο σκουπιδότοπος του Δήμου.
Οι πρώτοι κάτοικοι της Μπάρας ήταν κυρίως από τα Χάσια. Δίπλα αναπτύχθηκε μεταπολεμικά ο νέος οικισμός Ομόνοια (στη θέση του παλαιού ονόματος Κεραμαριά).
Ντάπια ή Ντάπια Αη-Ληά
Ο πευκόφυτος λόφος του Προφήτη Ηλία ή Αη-Λιάς, αποτελεί ένα ιδιαίτερα όμορφο και πολύ γραφικό κομμάτι των Τρικάλων. Βρίσκεται στα βορεινά κράσπεδα της πόλης μας και δεσπόζει αυτής από πολύ μεγάλη απόσταση. Στο λόφο αυτό βρίσκεται το εκκλησάκι του «Αη-Λιά» κτισμένο μέσα σε πευκόφυτη έκταση και σε υψόμετρο 200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Πρόκειται για ένα από τα γραφικότερα εκκλησάκια με θαυμάσια και πανοραματική θέα. Αληθινό στολίδι για την πόλη.
Λέγεται ότι ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα ανοικοδόμησης του Ναού ήταν ο Κων. Μασούρας, υποδηματοποιός περίπου το 1895.
Αλλά το υπουργείο Στρατιωτικών δεν επέτρεπε την ανοικοδόμηση του Ναού, διότι θεωρούσε ότι βλάπτονταν το οχυρό που υπήρχε, από την επιστράτευση του 1886 και είχε περιβληθεί με οχυρωματικά έργα. Επίσης στους δύο λόφους υπήρχαν δύο ντάπιες (πυροβολοστάσια).
Τελικά το υπουργείο Στρατιωτικών πείστηκε και επέτρεψε την ανοικοδόμηση του Ναού με το επιχείρημα ότι όχι μόνον δεν βλάπτονταν το οχυρό, αλλά τουναντίον ενισχύονταν με την ανοικοδόμηση του Ναού, ο οποίος θα μπορούσε να χρησιμεύσει σε καιρό πολέμου σαν αποθήκη υλικού ή ως νοσοκομείο.
Έτσι το 1896 τέθηκε ο θεμέλιος λίθος και ανοικοδομήθηκε μέχρι τη στέγη αλλά δεν πρόφθασαν όμως να τον τελειώσουν, διότι επήλθαν τα λυπηρά γεγονότα του πολέμου του 1897 και ο ναός έμεινε άστεγος.
Τον Μάιο του 1897 τελικά καταλήφθηκαν τα Τρίκαλα από τα τουρκικά στρατεύματα και ο λόφος του Προφήτη Ηλία μεταβλήθηκε σε στρατόπεδο των Τούρκων, η δε εκκλησία χρησίμευσε σαν αποθήκη υλικού των Τούρκων. Η τουρκική εκείνη κατοχή βάσταξε 14 μήνες και ήταν πολύ σκληρή για τα Τρίκαλα. Στην διάρκεια αυτής έγιναν από μέρους των Τούρκων πολλές βαρβαρότητες, από τις όποιες οι Τρικαλινοί κυριολεκτικά μαρτύρησαν αφάνταστα.
Μετά την αποχώρηση των Τούρκων το 1898 και για μερικά χρόνια το εκκλησάκι του Αη-Λιά έμεινε στην κατάσταση που το άφησαν οι βάρβαροι καταχτητές, τελείως ερειπωμένο. Στο μεταξύ όμως πέθανε ο Μασούρας, ο άνθρωπος που είχε δείξει ζωηρό ενδιαφέρον για την ανοικοδόμηση του. Και το 1902 εδέησε να γίνει η αποπεράτωση του. Έγινε η στέγη και ο εξωτερικός του τρούλος. Σ’ αυτό βοήθησε πολύ ο τότε δήμαρχος Παναγιώτης Χατζηγάκης.
Αρχικά η μικρή αυτή εκκλησία είχε την δικιά της ενορία, αργότερα όμως προσαρτήθηκε στην ενορία της Αγίας Μαρίνας της οποίας αποτέλεσε ένα απλό εξωκκλήσι που λειτουργεί μόνο 3 φορές τον χρόνο, τη μέρα της γιορτής του Προφήτη Ηλία, στις 20 Ιουλίου, του Αγίου Αχίλλειου και την Κυριακή του Θωμά. Όλες σχεδόν οι εικόνες πού υπάρχουν στο μικρό αυτό σήμερα εξωκκλήσι είναι φτιαγμένες το 1912 από τον Τρικαλινό ζωγράφο Β. Βούλγαρη και έγιναν οι περισσότερες από δωρεές και «τάματα» των υποδηματοποιών της πόλης καθώς και άλλων συμπολιτών.
Το δασύλλιο του Αη-Λιά άρχισε να φυτεύεται τον Ιανουάριο του 1931 επί Δημάρχου Χρ. Χατζηγάκη. Η επιτυχία της αναδασώσεως ήταν καταπληκτική. Τα μικρά δεντράκια (πεύκα, κουκουναριές και κυπαρίσσια) αναπτύχτηκαν πολύ γρήγορα και μέσα σε 2—3 χρόνια είχαν φουντώσει με αποτέλεσμα να μεταβάλουν σε παράδεισο την όλη περιοχή. Συνολικά φυτεύτηκε το 1931 έκταση 17 περίπου στρεμμάτων.
Το 1934 μια πυρκαγιά εξερράγη στο πευκόφυτο αυτό, κατάστρεψε μια έκταση δύο στρεμμάτων περίπου. Η έκταση αυτή αναδασώθηκε αμέσως. Λίγο αργότερα, το 1936, αναλήφθηκε από τον τότε δήμαρχο Θεοδόσιο Θεοδοσόπουλο πρωτοβουλία για την αναδάσωση της υπόλοιπης έκτασης γύρω από τον Αη-Λιά και του γειτονικού συνεχόμενου λόφου της Ντάπιας.
Στην σταυροφορία αυτή πήραν μέρος το Δασαρχείο Τρικάλων και όλα τα σχολεία και το γυμνάσιο της πόλης. Μαθητές, μαθήτριες, δάσκαλοι, δασκάλες, καθηγητές, δούλεψαν με ζήλο για πολύ καιρό και χάρις σ’ αυτούς δημιουργήθηκε το σημερινό πευκόφυτο του Αη-Λιά και της «Ντάπιας». Συγκεκριμένα φυτεύτηκαν στους γύρω από τον Αη-Λιά λόφους 6.000 πεύκα, 300 κυπαρίσσια, 1000 ευκάλυπτοι και 500 άλλα φυλλοβόλα και στον γύρω από το Φρούριο χώρο 3300 πεύκα, 760 κυπαρίσσια και 700 φυλλοβόλα.
Λίγα χρόνια μετά το δενδροφύτευμα του Αη-Λιά ξέσπασε ο πόλεμος του 40 και ακλούθησε η μαύρη κατοχή. Κατά την διάρκεια της Ιταλογερμανικής κατοχής τα πευκόφυτα του Αη-Λιά και της Ντάπιας έπαθαν πάρα πολλές καταστροφές από τους κατακτητές.
Οι Γερμανοί, ένα χρόνο προτού φύγουν, γύρω στα 1943, τοποθέτησαν στην κορυφή της Ντάπιας ένα τεράστιο κανόνι με αρκετά μεγάλη ακτίνα βολής και με αυτό μέρα και νύχτα βομβάρδιζαν τον γύρω κάμπο και περισσότερο τα χωριά Μεγαλοχώρι, Φλαμούλι, Ριζαριό, Λυγαριά, Πηγή, Κηπάκι, Κρινίτσα, Πύργο, Πυργετό κ.ά. όπου γίνονταν συγκεντρώσεις ανταρτών.
Το ναρκοπέδιο -μια άλλη σοβαρή αιτία καταστροφής- που κάλυπτε ολόκληρο σχεδόν το πευκόφυτο του Αη-Λιά και της Ντάπιας είχε καταστήσει το μέρος αυτό το άλλοτε ειδυλλιακό και παραδεισένιο τελείως απρόσιτο και επικίνδυνο και όποιος το πλησίαζε κινδύνευε να ανατιναχτεί στον αέρα από τις πολυάριθμες νάρκες πού ήτανε διασκορπισμένες. Ακόμα και όταν έφυγαν οι Γερμανοί για αρκετά χρόνια η περιοχή ήτανε πολύ επικίνδυνη. Στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στην Ντάπια είχανε εγκατασταθεί στρατιωτικά φυλάκια και διατηρήθηκε το ναρκοπέδιο. Η εκκαθάριση έγινε πολύ αργότερα και ως τότε σημειώθηκαν στην περιοχή αυτή πολυάριθμα θύματα από εκρήξεις ναρκών κυρίως παιδιών.
Πίσω από την Ντάπια, από τη μεριά του εβραϊκού νεκροταφείου και του Σελίμογλου υπάρχει ένα παλιό νταμάρι (λατομείο). Σ’ αυτό γίνονταν κατά καιρούς οι εκτελέσεις θανατοποινιτών. Εκεί στην κατοχή οι Ιταλογερμανοί σκότωναν συχνά Τρικαλινούς πατριώτες και εκεί στα χρόνια του εμφυλίου σπαραγμού σκοτώνονταν οι καταδικασμένοι σε θάνατο από τα στρατοδικεία αντάρτες.
Το 1986 κτίστηκε Δημοτικό Περίπτερο το οποίο λειτούργησε για αρκετά χρόνια ως αναψυκτήριο. Μετέπειτα στεγάστηκε το ΚΠΕ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) Τρικάλων – Περτουλίου.
