Μικρό ιστορικό
Ένα πνευματικό κέντρο, μια βιβλιοθήκη, ήταν το ανεκπλήρωτο όνειρο, ο μεγάλος πόθος για πάρα πολλά χρόνια όλων εκείνων των Τρικαλινών, που πονούσαν τον τόπο αυτό και ενδιαφέρονταν για την πνευματική ανάπτυξη του. Διάχυτη ήτανε η επιθυμία αυτή, αλλά πάντοτε όλες οι σχετικές κατά καιρούς προσπάθειες κατέληγαν σε κάτι το προσωρινό που δε βαστούσε πολύ καιρό.
Το 1958 ο τότε Δήμαρχος Στέφανος Παλλαντζάς με το τότε δημοτικό συμβούλιο πήραν την πρωτοβουλία και σύστησαν την «Δημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων» σαν νομικό πρόσωπο του Δήμου Τρικκαίων.
Σε ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 1958 ψηφίστηκε ο κανονισμός της βιβλιοθήκης. Στη συνεδρίαση αυτή είχαν πάρει μέρος οι σύμβουλοι Αθ. Χριστάκος, Ι. Μουχτάρης, Αλέξ. Παλπάνας, Π. Καραλής, Ιωάν. Παπαζήσης, Χρ. Αδαμάκος, Βασ. Κλούφης, Ιωάν. Δουλόπουλος, Αλέξ. Τελειώνης, Στέφ. Μίγκας, Νικ. Κανταρτζής, Αθ. Παπαμιχαήλ, Ν. Πολυζόπουλος, Δ. Βαβύλης, Κολοβός, Δημάκης, Βασ. Τζαβέλας, Γ. Βαρδούλης και Κλ. Καταφυγιώτης.
ΕΡΕΥΝΑ – ΚΕΙΜΕΝΑ: ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ
Χρειάστηκε να περάσουν άλλα τρία χρόνια σχεδόν για την συγκέντρωση των πρώτων βιβλίων, την αγορά ραφιών, την ενοικίαση αιθούσης κλπ., ώσπου να λειτουργήσει η βιβλιοθήκη.
Στο διάστημα αυτό με πρωτοβουλία του τότε γυμναστή του γυμνασίου Δαμιανού Τέγου έγινε έρανος μεταξύ των συμπολιτών και έτσι συγκεντρώθηκε ένας σημαντικός αριθμός βιβλίων, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της. Παράλληλα άρχισαν δωρεές διαφόρων Τρικαλινών και ξένων. Και με 2.462 τόμους βιβλίων άρχισε στις 21 Σεπτεμβρίου 1961 η λειτουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο αποτελέστηκε από τον Δήμαρχο Ιωάν. Μάτη ως πρόεδρο, Χαρ. Παπαθανασίου, αντιπρόεδρο, Ι. Σφάλαγκα, γενικό γραμματέα, Αποστόλη Μπακοβασίλη και Γεωργία Παντοστοπούλου, μέλη.
Πολύτιμη υπήρξε η συμβολή του δημοσιογράφου Απ. Μπακοβασίλη, που σαν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Βιβλιοθήκης ανέπτυξε μια πραγματικά συγκινητική δραστηριότητα και συνέβαλε πολύ στην συγκέντρωση πολλών τόμων βιβλίων.
Κυριότεροι δωρητές υπήρξαν κατά καιρούς οι Θεόδ. Πίχτος (δώρισε 1.000 περίπου βιβλία), Αλεξ. Βαμβέτσος, Πόπη Καστρακίδου, Ιωάν. Ιακωβάκης, Κων. Γώγος, Ζήσης Γρίβας, και πολλοί άλλοι. Βιβλιοθηκάριος από την αρχή της λειτουργίας της ήταν η Στέλλα Κύρνα.
Λιγοστά ήταν τα βιβλία τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της. Λιγοστοί βέβαια και οι αναγνώστες της. Όσο όμως περνούσαν τα χρόνια, όλο και περισσότεροι συμπολίτες αναγνώριζαν την ανεκτίμητη υπηρεσία, που μπορούσε να προσφέρει στην πόλη η Δημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων και άρχισαν να παίρνουν μέρος ενεργότερα, όσο το δυνατόν περισσότερο στην προσπάθεια ενισχύσεως της.
Στα προσκλητήρια σαλπίσματα για την συλλογή βιβλίων για την Βιβλιοθήκη, όλοι έδωσαν το παρών, άλλος λίγο, άλλος περισσότερο. Και πράγματι μέσα στα 14 χρόνια από την ίδρυση της τα βιβλία αυξήθηκαν σημαντικά.
Κατά τα πρώτα οκτώ χρόνια της λειτουργίας της η Δημοτική Βιβλιοθήκη είχε από αγορές και δωρεές τα κάτωθι βιβλία:
1960 2.462
1961 3.951
1962 4.912
1963 5.640
1964 6.256
1965 6.963
1966 7.709
1967 8.231
1968 9.000 περίπου.
Η Βιβλιοθήκη σήμερα
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων αρχικά στεγάζονταν στο κτίριο του Δημαρχιακού Μεγάρου κι από το 1992 μεταφέρθηκε στο κτίριο του Πνευματικού Κέντρου και τώρα είναι τμήμα της Διεύθυνσης Παιδείας -Πολιτισμού του Δήμου Τρικκαίων.
Στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Τρικάλων λειτουργούν τα ακόλουθα τμήματα:
Παιδικό – Εφηβικό: Λειτουργεί από το 1993 στο ισόγειο της βιβλιοθήκης. Η συλλογή περιλαμβάνει περί τους 5.000 τόμους βιβλίων για παιδιά προσχολικής, σχολικής ηλικίας και εφήβους όλων των κατηγοριών.
Δανειστικό – Πληροφοριακό: περιλαμβάνει βιβλία που καλύπτουν όλη την ανθρώπινη γνώση όπως φιλοσοφία, ψυχολογία, θρησκεία, μυθολογία, κοινωνικές επιστήμες, γλώσσα, μαθηματικά, φυσική, χημεία, γεωλογία, ιατρική μηχανική, γεωργία, τεχνολογία, τέχνη, λογοτεχνία, γεωγραφία, ιστορία, βιογραφίες. Το πληροφοριακό υλικό της βιβλιοθήκης δεν δανείζεται.
Κέντρο Πληροφόρησης: Άρχισε να λειτουργεί το 2007 και αποτελείται από 6 υπολογιστές. Όλοι οι πολίτες μπορούν να έχουν δωρεάν πρόσβαση στο Internet και ο ανώτερος χρόνος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι μισή ώρα.
Αναγνωστήριο: Υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος είκοσι πέντε θέσεων στον 1ο όροφο όπου οι αναγνώστες μπορούν να μελετήσουν.
Ξενόγλωσσο Τμήμα: εγκαινιάστηκε το 2004 στον 1ο όροφο με 3.000 τόμους βιβλίων στα: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, αλβανικά, ρώσικα, ιταλικά, βουλγάρικα και ρουμάνικα.
Τμήμα Σπανίων Βιβλίων: Υπάρχουν περί τους 4.000 τόμους βιβλίων στον 1ο όροφο που βρίσκονται σε προθήκες. Περιέχει ελληνικά και ξενόγλωσσα βιβλία που δεν δανείζονται.
Τμήμα Τοπικών Σπουδών: Με πλούσιο λαογραφικό και ιστορικό υλικό για το νομό μας σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του 1ου ορόφου που έχει γραφεί από Τρικαλινούς και μη. Περιλαμβάνει επίσης τα βιβλία των Τρικαλινών ανεξαρτήτου περιεχομένου.
Αρχείο Τοπικών Εφημερίδων: Πρόκειται για το ιστορικό αρχείο της πόλης. Περιέχει τον τοπικό τύπο από το 1958 σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του 1ου ορόφου. Κάθε χρόνο προστίθενται περί τους 40 νέους τόμους εφημερίδων στο συγκεκριμένο αρχείο οι οποίοι τοποθετούνται σε ειδικά ράφια.
Αρχείο Βιβλιοθήκης: Στο Αρχείο της Βιβλιοθήκης που βρίσκεται στον 1ο όροφο, τοποθετούνται τα βιβλία που είναι σε πολλά αντίτυπα, βιβλία που δεν δανείζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα καθώς και αρχείο περιοδικών που η βιβλιοθήκη είναι συνδρομητής. Όλο το υλικό του αρχείου είναι στη διάθεση του κοινού για δανεισμό.
Media Lab (Η/Υ): Λειτουργεί σε εννέα (9) βιβλιοθήκες της χώρας και έχουν σχεδιαστεί με την υποστήριξη της Google, σε συνεργασία με το Aarhus City Library και το Mozilla Foundation και υποστηρίζεται αποκλειστικά από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Future Library.
