Πριν 57 χρόνια, 23 προς 24 Νοεμβρίου του 1959, μεγάλη πυρκαγιά αποτέφρωσε ολοσχερώς το Δημαρχιακό κατάστημα, το οποίο στεγάζονταν σε ξύλινο παράπηγμα, με αποτέλεσμα να μη διασωθεί απολύτως τίποτα. Όλα τα αρχεία του Δήμου, Μητρώα αρρένων, Δημοτολόγια, κατάλογοι κλπ. καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του Δήμου δεν υπάρχει.
Την επομένη το απόγευμα συνεκλήθη εκτάκτως το Δημοτικό Συμβούλιο σε αίθουσα της Νομαρχίας, όπου παρόντες ήταν 17 από τους 19 συμβούλους, ήτοι: Ο Δήμαρχος Ι. Μάτης, και οι δημοτικοί σύμβουλοι Χαρ. Παπαθανασίου (πρόεδρος), Κατσάρος Ζ., Τάχας Δ., Δεληλίγκας Δ., Πανάγος Γ., Καλογερομήτρος Γ., Δερπανόπουλος Μ., Μουχτάρης Ι., Κώτσιος Γ., Κύρκος Α., Νταούλας Γ., Ζολώτας Χ., Θεοδοσόπουλος Ι., Λάμπρου Δ., Κωνσταντινίδης Ι., Σίμος Ελ., Σμιξιώτης Μ., ενώ απουσίαζαν οι Παλλαντζάς Στ. και Κατσίκης Γ..
ΕΡΕΥΝΑ – ΚΕΙΜΕΝΑ: ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΠΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ
Αντιγράφω από τα πρακτικά του Δ.Σ. (Συνεδρίασις Α-1 24/11/59).
Τον λόγον έλαβε ο κ. Νομάρχης όστις είπεν τα εξής:
«Το πρώτον παρίσταμαι εις συνεδρίασιν του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Τρικκαίων αλλά ουχί εις σημείον χαράς, διότι μετά την πυρκαϊάν του Δημαρχιακού καταστήματος, η οποία απετέφρωσε άπαντα τα αρχεία του Δήμου, δεν υπάρχει Δήμος. Υπάρχει όμως το Δημοτικόν Συμβούλιον το οποίον πρέπει να λάβει αυστηρά μέτρα δια την απ΄ αρχής λειτουργία του Δήμου. Το θέμα είναι σοβαρόν και όλοι πρέπει να σπεύσουν να συνεργασθούν με κατανόησιν δια την επαναλειτουργία του Δήμου. Κηρύσσω την έναρξιν της συνεδριάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου δια να συζητήσετε και λάβητε σχετικάς αποφάσεις, ώστε ο Δήμος να επαναλειτουργήσει και είμαι πρόθυμος εις ότι μου ζητήσετε να σας βοηθήσω».
«Πρόεδρος: Η αποψινή συνεδρίασις του Δημοτικού Συμβουλίου κατόπιν της πυρκαϊάς του Δημαρχιακού καταστήματος, η οποία απετέφρωσε τα πάντα είναι αυτόχρημα τραγικόν δια την κατάστασιν εις την οποίαν ήλθεν ο Δήμος, καθ΄ όσον δεν υπάρχει τίποτε απολύτως. Η συμφορά δια τον Δήμον είναι μεγάλη, διότι δεν υπάρχει ούτε ένα χαρτί, δια την εξυπηρέτησιν των πολιτών. Η σκέψις η κεντρική η οποία πρέπει να οδηγήση όλους μας, είναι, πως μπορούν αι υπηρεσίαι ν΄ ανασυγκροτηθούν ώστε να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του Δήμου και των πολιτών, διότι δεν υπάρχουν ούτε ληξιαρχικά βιβλία, ούτε μητρώα αρρένων, δημοτολόγια, φορολογικά στοιχεία και από πού θα αρχίσωμε. Να βρούμε τρόπο ώστε αι υπηρεσίαι ν΄ ανασυγκροτηθούν. Όλοι πρέπει να εκθέσωμε την γνώμην μας, ώστε από αυτήν και την συζήτησιν να βγουν αι καλύτεραι αποφάσεις.
Δήμαρχος: Η πόλις έπαθε μεγάλη συμφορά. Είναι τραγικό το δυστύχημα δια την πόλιν. Χρειάζεται χρήμα και συντονισμός ενεργειών ώστε να επαναλειτουργήσωμε. Και έργα να κάνωμε και τους πολίτας να εξυπηρετήσωμε. Η ύφεσις των εργασιών της αποπερατώσεως εντός της προθεσμίας του νέου κτιρίου δεν θα πρέπει να αποδοθή εις τον Δήμον, διότι δεν καθίσαμε με τα χέρια σταυρωμένα, αλλά έγιναν σχετικές πιέσεις εις τον εργολάβον κ. Σιάγκαν να μας παραδώση το νέον κτίριον μέχρι τέλους Αυγούστου και έγγραφον εκοινοποιήθη εις αυτόν, αλλά και μετά την προθεσμίαν αυτήν ούτος δεν μας παρέδωσε ισχυριζόμενος ότι του καθυστερούμε χρήματα. Του απαντήσαμε ότι είναι αναληθής , διότι δεν υπήρχε πιστοποίησις εκτελέσεως έργου σημαντικού ποσού και ούτω φθάσαμε μέχρι τέλους του μηνός Νοεμβρίου χωρίς ακόμη να εγκατασταθούμε εις το νέον κτίριον με αποτέλεσμα το σημερινόν τραγικόν γεγονός της πυρκαϊάς του παραπήγματος εις το οποίον στεγάζετο ο Δήμος. Πρέπει να μπούμε μέσα. Τα Δημοτολόγια θα γίνουν με έκτακτον προσωπικόν μέχρι εξ μηνών, ώστε να είμεθα εις θέσιν να εξυπηρετήσωμεν τους Δημότας Πρέπει να ζητήσωμεν ενίσχυσιν από το κράτος. Να συγκροτηθεί επιτροπή η οποία να μεταβή εις Αθήνας ώστε η παρουσία της να επισπεύση την οικονομικήν ενίσχυσιν του Δήμου υπό του κράτους, η οποία πρέπει να είναι τουλάχιστον 2.000.000 δρχ.
Πρόεδρος: Πρέπει να αποστείλωμε τηλεγράφημα εις τον πρόεδρον της Κυβερνήσεως κλπ Υπουργούς περί οικονομικής ενισχύσεως του Δήμου υπό του κράτους. Να στεγασθούμε εις το νέον κτίριον. Να προβούμε εις την προμήθειαν των απαραιτήτων επίπλων των γραφείων. Να συγκροτήσωμεν διάφορα συνεργεία δια την απογραφήν των καταστημάτων και οικιών, ως επίσης και δια την σύνταξιν των Δημοτολογίων. Να μεταβή επιτροπή εκ του κ. Δημάρχου και Δημοτικών Συμβούλων η οποία να καταβάλη ενεργείας δια την οικονομικήν ενίσχυσιν του Δήμου υπό του κράτους. Να συγκροτηθή επιτροπή ανασυγκροτήσεως και λειτουργίας του Δήμου. Να γίνη σχετική ανακοίνωσις ότι οι έχοντες λαμβάνειν υπό του Δήμου να δηλώσουν εντός μιας προθεσμίας. Ο κ. Δήμαρχος να επισκεφθή τον Σωματάρχην ώστε να εκτελεσθούν έργα του Δήμου υπό του Στρατού. Επίσης να καταβληθή προσπάθεια δια την υπό του κράτους εκτέλεσιν Δημοτικών έργων. Να γίνη σχετική ανακοίνωσις δια την δήλωσιν υπό των Δημοτών ληξιαρχικών μεταβολών κλπ.
Το Συμβούλιον μετά διαλογικήν συζήτησιν
Αποφασίζει
Αναθέτει την μέριμναν ανασυγκροτήσεως και λειτουργίας του Δήμου εις την Δημαρχιακήν Επιτροπήν, τον πρόεδρο κ. Ιωαν. Μουχτάρη. Συγκροτεί επιτροπήν εκ του κ. Δημάρχου, των Δημοτικών Συμβούλων Ιωαν. Μουχτάρη, Δημ. Τάχα, Δημ. Λάμπρου, Μιχ. Δερπανόπουλου και του Δημοτικού Υπαλλήλου Αποστ. Πήχου, η οποία να μεταβή εις Αθήνας και καταβάλη ενεργείας δια την οικονομικήν ενίσχυσιν κ.λ.π. του Δήμου υπό του Κράτους.
Καθορίζει την ημερησίαν αποζημίωσιν εκάστου εις δρχ. 150 και του Δημοτικού Υπαλλήλου Αποστόλου Πήχου εις το 1/30 των μηνιαίων αποδοχών μετά των επιπλέον ποσοστών και εγκρίνει την καταβολήν των εξόδων μεταβάσεως και επιστροφής των.
Η παρούσα απόφασις έλαβεν αυξ. αριθ. Α-1/59
Μη υπάρχοντος ετέρου θέματος προς συζήτησιν ο πρόεδρος έλυσε την συνεδρίασιν.
Εφ΄ ω συνετάγη το παρόν πρακτικόν όπερ και υπογράφεται ως έπεται.
Ο Δήμαρχος Ο πρόεδρος Τα μέλη
Οι Εφημερίδες
Την επομένη της πυρκαγιάς ο τοπικός Τύπος είχε εκτενή ρεπορτάζ από την έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου αλλά και τις ανακρίσεις της Αστυνομίας. Από αυτό προκύπτει ότι στο έκτακτο Δ.Σ. ανεγνώσθη τηλεγράφημα -το οποίο δεν υπάρχει στα πρακτικά- που απευθύνονταν στον πρόεδρο της κυβέρνησης, τους υπουργούς Οικονομικών και Εσωτερικών καθώς και στους Τρικαλινούς βουλευτές Έξαρχο, Γιαννούση, Κατσιάμπα και Τσιπώρη και στο οποίο αναφέρονταν τα εξής:
«Δήμος Τρικκαίων υπέστη νύκτα βαρύτατον πλήγμα. Συνεπεία πυρκαϊάς απετεφρώθη ολοσχερώς κατάστημα δημαρχείου. Άπαντα αρχεία, ληξιαρχεία, μητρώα, δημοτολόγια, βεβαιωτικοί κατάλογοι εσόδων κατεστράφησαν. Υπηρεσίαι δήμου ευρίσκονται εν υπαίθρω άνευ ουδενός εφοδίου ή στοιχείου. Παρακαλούμεν ενισχύσατε πάραυτα οικονομικώς δήμον προς πληρωμήν αποδοχών εργατοϋπαλλήλων, λοιπών υποχρεώσεων και δαπάνην ανασυστάσεως και λειτουργίας υπηρεσιών του».
Στη συνέχεια το Δ.Σ. συζήτησε και πήρε αποφάσεις για κατεπείγοντα θέματα, όπως: Να στεγασθεί αυθημερόν στο νεόδμητο κτίριο, να προβούν σε αγορά των απαραίτητων επίπλων, να συγκροτηθούν συνεργεία για την ανασυγκρότηση των υπηρεσιών του Δήμου, να ζητηθεί η συνδρομή του στρατού για την εκτέλεση διαφόρων έργων, ενώ συγκροτήθηκε επιτροπή εκ των Δημάρχου, Παπαθανασίου, Σίμου, Κωνσταντινίδη, Μουχτάρη και Λάμπρου, η οποία επιφορτίστηκε το συντονισμό της προσπάθειας για την ανασυγκρότηση. Με πρόταση του Κατσάρου αποφασίστηκε να ζητηθεί η ίδρυση Πυροσβεστικής υπηρεσίας στα Τρίκαλα.
Τέλος αποφασίστηκε να παρακληθεί ο νομάρχης, ώστε να εισηγηθεί στην κυβέρνηση έκτακτη οικονομική ενίσχυση από το κράτος με 2 εκ. δρχ. δεδομένου ότι οι ζημιές υπολογίστηκαν σε 3 εκ. δρχ. Από τις ανακρίσεις διεπιστώθη –σύμφωνα με τα δημοσιεύματα- πως η φωτιά ξεκίνησε από το κέντρο του παραπήγματος, ενώ η κεντρική είσοδος ευρέθη κλειδωμένη.
Η σόμπα ενός των δωματίων του κέντρου του παραπήγματος βρέθηκε όρθια και η κάτω πόρτα ανοιχτή, που σημαίνει ότι από εκεί, πιθανόν, να έφυγαν κάρβουνα και μετέδωσαν τη φωτιά. Επιτροπή εμπειρογνωμόνων μηχανικών απέκλεισε την εκδοχή ότι η φωτιά προήλθε από ηλεκτροφόρο σύρμα, αφού ήταν εντός μονωτικού σωλήνα.
Στο χρηματοκιβώτιο που βρέθηκε ανέπαφο, βρέθηκαν 47.220,50 δρχ., διάφορα βιβλιάρια καταθέσεων, ο φάκελος για τη Ζωαγορά και διάφορα άλλα έγγραφα. Από τις ανακρίσεις εξήχθη το συμπέρασμα ότι δεν επρόκειτο περί εμπρησμού, αλλά ότι τα αίτια της πυρκαγιάς ήταν τυχαία.
Την ίδια ημέρα η «Ελευθέρα Γνώμη» είχε κύριο άρθρο για την «Άμεσον ενίσχυσιν εκ μέρους του κράτους» και στη στήλη «Ελεύθερα» άλλο άρθρο με τίτλο «Όλοι δια τον Δήμον μας», τα οποία και παραθέτουμε αυτούσια.
Τη μεθεπομένη ο Νομάρχης Τρικάλων Αντ. Σταυρόπουλος μετά την καταστρεπτική πυρκαγιά απέστειλε προς το υπουργείο τηλεγράφημα με το οποίο ζητά «την έκτακτον οικονομικήν ενίσχυσιν του Δήμου».
Σε έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου «ο Δήμος ζητεί από το κράτος έκτακτον οικονομικήν ενίσχυσιν του», ενώ «κατήρτησεν επιτροπήν εκ των Μουχτάρη, Δερπανόπουλου, Τάχα, Καλογερομήτρου και του Απ. Πήχου εκ μέρους των υπηρεσιών του Δήμου η οποία με επικεφαλής τον Δήμαρχο θα μεταβεί εις Αθήνας όπως ζητήσει έκτακτον οικονομικήν ενίσχυσιν εκ μέρους του κράτους.
Σε άλλο δημοσίευμα αναφέρεται ότι «οι αρμόδιοι υπουργοί υπεσχέθησαν να συμβάλουν δια την ανασυγκρότησιν του πληγέντος εκ πυρκαγιάς Δήμου μας».
Στις 25/11/59 οι εφημερίδες αναφέρουν ότι «εκ της διενεργουμένης ανακρίσεως υπό του διοικητού του Β’ Αστυνομικού τμήματος διαπιστούνται τα κατωτέρω: Η πρώτη εκδήλωσις της πυρκαγιάς εγένετο εις το κέντρον του παραπήγματος. Η πόρτα της κεντρικής εισόδου ευρέθη κλειδωμένη… Η σόμπα ενός των δωματίων του κέντρου του παραπήγματος ευρέθη ορθία και η κάτω πόρτα ανοιγμένη προς τα κάτω. Δείτε το δημοσίευμα:
Στις 26/11/59 συνεχίστηκαν οι ανακρίσεις κατά τις οποίες εξετάσθηκαν πλέον των 20 συμπολιτών για την πυρκαγιά, καθώς και ότι την ίδια ημέρα θα υποβάλλονταν στον Εισαγγελέα η σχετική δικογραφία δια τα περαιτέρω. Βέβαια υπάρχουν και άλλες δύο εκδοχές για την πυρκαγιά τις οποίες δεν είμαι εξουσιοδοτημένος να γράψω.
Εν τω μεταξύ εκ μέρους άλλων δήμων εκφράστηκε η συμπάθεια για την συμφορά που τον βρήκε. Ο δήμαρχος Καρδίτσας Τσικρίκης σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο του Δ.Σ. Παπαθανασίου βεβαίωσε «ότι πλην της οικονομικής ενισχύσεως την οποίαν δεν δύναται να παράσχει, θα παράσχει οιανδήποτε άλλη ενίσχυση και θα διαθέσει δύο υπαλλήλους για να βοηθήσουν στην ανασύνταξη των καταστραφέντων αρχείων.
