Το 1974 τα «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ ΝΕΑ» έφεραν στο φως της δημοσιότητας ένα δημοκρατικό ντοκουμέντο: Την προκήρυξη της Επιτροπής Αγώνος Νομού Τρικάλων υπέρ της Δημοκρατίας, κατά το δημοψήφισμα του 1935.
Η προκήρυξη αυτή βρίσκονταν στο προσωπικό αρχείο του συμπολίτη δικηγόρου Νικολάου Ντουλοπούλου, ο οποίος συγκαταλέγονταν μεταξύ των υπογραψάντων αυτή.
Το κείμενο της προκηρύξεως των δημοκρατικών συμπολιτών, έχει ως έξης:
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Προς τον Λαόν του Νομού Τρικάλων
Η Κυβέρνησις, που ανέβηκε στην αρχή χάρις εις την Δημοκρατίαν και εκινητοποίησε τα παιδιά σου στον Στρυμόνα και κατέστειλε το κίνημα εν ονόματι της Δημοκρατίας την υποσκάπτει τώρα με την προκήρυξη Δημοψηφίσματος, που έκαμε.
Και προσκαλείσαι, Λαέ, την 3ην Νοεμβρίου με την ψήφο σου ν’ απαντήσεις εάν θέλεις τη Δημοκρατία, η όποια είναι το πατροπαράδοτο πολίτευμα για την Ελλάδα. Γιατί στην Ελλάδα γεννήθηκε. Γιατί χάρις στην Δημοκρατία εδημιουργήθη ο εξαισιώτερος πολιτισμός και εγεννήθησαν οι μεγαλύτεροι άνδρες όλων των εποχών, όλων των χωρών του Κόσμου, όπως ο Περικλής, ο Θεμιστοκλής, ο Φειδίας και τόσοι άλλοι. Γιατί χάρις στην Δημοκρατία η μικρή Ελλάς ενίκησε την Μεγάλη Περσία, και έσωσε τον πολιτισμό. Γιατί και εις την δουλείαν μας ακόμα την Γλώσσα μας, την Θρησκεία μας, την Ενότητα του Έθνους και την Φυλή την Ελληνική την διέσωσαν οι Δημογεροντίες & οι Κοινότητες που δεν ήσαν παρά μικρές Δημοκρατίες.
Θ’ απαντήσεις την 3ην Νοεμβρίου εάν θέλεις την Δημοκρατία η οποία ως μοναδικό της σκοπό έχει την ευημερία των πολιτών χωρίς καμμία διάκρισι τη δίκαιη συμβίωσι όλων των κοινωνικών τάξεων την πνευματική ανάπτυξι την κοινωνική προαγωγή και την μόρφωσι χωρίς καμμιά διάκρισι όλου του Λαού.
Ότι θέλεις το πολίτευμα που δεν είναι αποκρυσταλλωμένο, αλλά ευρίσκεται σε διαρκή εξέλιξι και μπορεί κάθε φορά να βελτιώνει το περιεχόμενό του, το πολίτευμα που πραγματοποιεί το μεγαλύτερο ιδεώδες κάθε ελευθέρου Λαού να διοικείται δηλαδή από τους ανθρώπους που εκλέγει ο ίδιος και όχι από ανθρώπους που εκλέγει η τύχη μιας γέννας.
Ότι Θέλεις το πολίτευμα που έχει την ευχέρεια τους άρχοντάς του πού παρεκτρέπονται ή αποδεικνύονται ανίκανοι να τους γκρεμίζει με ευκολία χωρίς να είναι ανάγκη βίας και ταραχών.
Θ’ απαντήσεις την 3 Νοεμβρίου εάν θέλεις την Δημοκρατία η οποία στα ολίγα αυτά χρόνια, που την έχουμε έκαμε πολλά, αλλά θα σας αναφέρουμε τα κυριότερα.
1) Την απαλλοτρίωση με την οποία έδωσε ιδιοκτησία σε τόσον γεωργικό κόσμο.
2) Την αποξήρανση εκατομμυρίων στεμμάτων με την οποία ενίσχυσε τεραστίως την Εθνική μας οικονομία.
3) Την συγκέντρωση του σίτου με την οποίαν γλύτωσε την παραγωγή από τα νύχια των κερδοσκόπων.
4) Την αποκατάσταση ενός και ημίσεος εκατομμυρίου προσφύγων που θαύμασε όλος ο κόσμος.
5) Την Αγροτική Τράπεζα το προπύργιο αυτό της παραγωγής.
6) Την σύσταση των Κοινωνικών Ασφαλίσεων
7) Τας βάσεις της Ενοποιήσεως των Αγροτικών χρεών.
8) Την ελευθερίαν του συνεταιρίζεσθαι.
9) Την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και τόσα άλλα.
Καλείσαι ν’ απαντήσεις με την ψήφο σου την 3 Νοεμβρίου ότι δεν θέλεις με κανένα λόγο τη Βασιλεία, δε θέλεις να χάσης τις ελευθερίες σου και να κύψεις δουλικώς τον τράχηλο υπό τον ζυγόν της Ολιγαρχίας.
Ότι δεν θέλεις να καταργηθούν τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτου για τα οποία ο λαός της Γαλλίας έχυσε ποταμούς αίματος για να τ’ αποκτήση.
Ότι δεν θέλεις τα αξιώματα να τα δίνουν η εύνοια της Αυλής, η Καταγωγή ο Πλούτος αλλά να τα δίνουν η άξια και τα προσόντα.
Ότι δεν θέλεις να κυριαρχεί η αυθαιρεσία των ολίγων αλλά οι νόμοι που αντιπροσωπεύουν τη θέλησι των πολλών.
Ότι δεν θέλεις ούτε ν’ ακούσης καν αυτά που λένε πώς με τη Δημοκρατία τάχα γίνονται κινήματα, ωσάν να μην έγιναν κινήματα με τους βασιλιάδες, τον Όθωνα, τον Γεώργιον Α’, τον Κωνσταντίνον, ωσάν να μη έγιναν κινήματα σε όλα τα Βασίλεια και στην γειτονιά μας, την Ρουμανία, τη Σερβία, την Βουλγαρία και σε αυτό το νήπιο Βασίλειο την Αλβανία και ωσάν να μην είναι σπανιότατα τα κινήματα στις άλλες Δημοκρατίες, του κόσμου και σε μερικές μάλιστα σχεδόν άγνωστα.
Ότι δεν θέλεις το αναχρονιστικό πολίτευμα της Βασιλείας που θέλει στον ανώτατο άρχοντα την κληρονομικότητα και τη μονιμότητα, προνόμια που οδηγούν μοιραίως εις την αυθαιρεσίαν και τας καταχρήσεις & δημιουργούν τιτλούχους και ευνοούμενους, όλους παράγοντας διαφθοράς των πολιτικών χαρακτήρων και γενικής εξαχρειώσεως. Δεν θέλεις να ξοδεύονται για την διοίκησί σου ατελείωτα εκατομμύρια που θέλει η Βασιλεία, ενώ για την Δημοκρατία χρειάζονται ασυγκρίτως ολιγότερα.
Θ’ άπαντήσης ότι δεν θέλεις να περιέλθεις ίσως — ίσως εις κατάστασιν εις την οποίαν και την ζωή σου αυτήν δεν θα την έχεις ως δικαίωμα αλλά ως χάριν, ως συγκατάβασιν.
Βέβαια δεν θέλεις, Λαέ, δεν μπορεί να θέλεις τίποτε από αυτά γιατί κανένας δεν είναι που θέλει να χάση τα μάτια του.
Αλλά χρειάζεται τώρα και ν’ αγωνισθείς να μη στα φορτώσουν χωρίς να τα θέλεις. Χρειάζεται να φωτίσετε ο ένας τον άλλον γιατί υπάρχουν και απλοϊκοί που με τα παραμύθια του Βασιλόπουλου και της Βασιλοπούλας έχουν την πλάνη να φαντάζονται τους Βασιλιάδες κάτι ανώτερο απ’ όλους τους άλλους ανθρώπους.
Χρειάζεται να το καταλάβετε καλά ότι αν σε όλες τις άλλες εκλογές το να μην ψηφίσει κανείς ήταν απλώς παράλειψις καθήκοντος στις εκλογές όμως αυτές του Δημοψηφίσματος το ν’ αμελήσει κανείς να ψηφίσει είναι έγκλημα, είναι προδοσία της Πατρίδος, του Πολιτισμού και ημών των ιδίων.
Χρειάζεται λοιπόν να μη δέσετε προσοχή σε καμιά υπόσχεση, σε καμιά απειλή, σε κανένα τέχνασμα με το οποίον θα κοιτάξουν να σάς γελάσουν να ψηφίσετε Βασιλεία ή να μην ψηφίσετε καθόλου. Αλλά χρειάζεται όχι μόνον να μη μείνετε κανένας σας αψήφιστος αλλά και να έχετε τα μάτια σας τέσσερα μην κάνουν νοθείες και ν’ αγωνισθείτε σκληρά σαν άνθρωποι που πρόκειται να χάσουν ότι πολυτιμότερο έχουν στον κόσμο για να μην πλαστογραφήσουν την θέλησή σας και το φρόνημά σας με ένα ψεύτικο Δημοψήφισμα.
Λαέ του Νομού Τρικάλων!
Προσοχή! Πρόκειται για τις ελευθερίες σου. Πρόκειται για την ευημερία σου! Στο χέρι σου είναι μαζί με τον λαόν της άλλης Ελλάδος να τις σώσεις.
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ
Δημ. Φωτάκης, Εύθ. Ζούκας, Γ. Ταρμπάζης, Χρ. Χατζηγάκης, Δ. Χατζηγάκης, Αθ. Ιακωβάκης, Β. Ιακωβάκης, Β. Τσιπώρης, Σ. Πυργαντής, Δ. Παπάς, Χρ .Κούρεντας, Γ. Κλειδωνάς, Κ. Καταφυγιώτης, Σ. Σιούγας, Ν. Παπάς, Κ. Τυρογιάννης, Σ. Γιαννίκας, Ν. Κλαπανάρας, Ν. Δράκος, Θ. Μαυρομματιανός, Γ. Παπαποστόλου, Θ. Τζιότζιος, Άλ. Καραγιάννης, Γ. Νταμάγκας, Ν. Χειμώνας, Ε. Αναγνωστόπουλος, Δ. Ζιώζιας, Κ. Ντίνος, Ν. Φαρκιώτης Α. Αδάμος, Ν. Κλιάφας, Θ. Χρηστάκος, I. Μπακατσής, Τ. Κατσανούλης, Δ. Χρόνης, Π. Χολέβας, Χρ. Γαρδικιώτης, Γ. Καθάριος, Γ. Νακόπουλος. Γ. Μαράβας, Κ. Κανταρτζής, Γ. Παπαϊωάννου, Σ. Κοέν. Σ. Μίχος Άθαν. Κατσίκης, X. Καψιμάλης, Ν. Ντουλόπουλος, Γ. Παρούσης Κ. Ίακωβάκης, Δ. Πανάγος, Γ. Λαζαρίνας, Νάκης Νακόπουλος, Β. Παπαζήσης, Δ. Κλιάφας, Σ. Χατζηστεργίου, Τ. Γκόλιας, X. Άδαμάκος, Α. Ραφτάκος, Β. Παζαΐτης, Π. Σούτιτος, Σ. Τριανταφύλλου, Γ. Παπακυριαζής, Κ. Άναγνωστιάδης.
Για την αντιγραφή: Σ.Α. Μπακοβασίλης
Για την ιστορία
Ως νόθο δημοψήφισμα έμεινε στην ιστορία η διαδικασία που έλαβε χώρα στις 3 Νοεμβρίου 1935 από τη δικτατορική κυβέρνηση του Γεώργιου Κονδύλη που είχε αναλάβει την εξουσία στις 10 Οκτωβρίου 1935.
Σκοπός του ήταν να καταργήσει το πολίτευμα της αβασίλευτης δημοκρατίας. Απείχαν τα κόμματα που ήταν φιλικά προσκείμενα στον Βενιζέλο κι έτσι το καθεστώς άλλαξε. Οι ψήφοι που καταμετρήθηκαν ήταν κατά εκατοντάδες χιλιάδες περισσότεροι από τις ψήφους στις βουλευτικές εκλογές του 1932 και του 1936, ενώ μετά το δημοψήφισμα πολλοί βασιλόφρονες λέγεται πως περηφανεύονταν ότι είχαν ψηφίσει δύο και τρεις φορές.
Ο Γεώργιος Β΄ επέστρεψε στην Ελλάδα στις 25 Νοεμβρίου 1935 και απομάκρυνε τον Γεώργιο Κονδύλη. Χορήγησε αμνηστία και ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνηση στον καθηγητή του αστικού δικαίου Κ. Δεμερτζή που οδήγησαν στις εκλογές του 1936….
Η λογοκρισία εμπόδιζε τη δημοσίευση των απόψεων υπέρ της αβασίλευτης. Μάλιστα, λίγες μέρες πριν από το δημοψήφισμα, εκτοπίστηκαν στη Μύκονο ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου και ο Γεώργιος Παπανδρέου. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής ήταν να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα 350.000 περισσότεροι εκλογείς συγκριτικά με εκείνους που ψήφισαν στις βουλευτικές εκλογές του 1932, όταν είχε σημειωθεί η μικρότερη αποχή. Σε σχέση με τις ελεύθερες βουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου του 1936 που ακολούθησαν, εκείνοι που ψήφισαν στο δημοψήφισμα ξεπερνούσαν τους ψηφοφόρους του 1936 κατά 250.000.
