Από την ιστορία του Γ.Σ. Τρικάλων
Ο θρυλικός γέρο-ΠΑΣΙΑΛΗΣ
Ένα γραφικό ιστόρημα του Βασίλη Πελίγκου
Σχολικόν έτος 1937-1938. Ήμουνα μαθητής στην τρίτη τάξη του Γυμνασίου Τρικάλων. Ήταν η πρώτη χρονιά που ο Γυμναστής μου Απόστολος Γκουτζαμάνης ένας θαυμάσιος και άριστος εκπαιδευτικός με παρότρυνε να γίνω αθλητής στίβου, να εγκαταλείψω το ποδόσφαιρο που έπαιζα και πηγαίνω στο γυμναστήριο να γυμνάζομαι στους δρόμους ταχύτητας και στα άλματα. Μερικοί από τους συμμαθητές μου και πολλοί περισσότεροι από τις μεγαλύτερες τάξεις ήταν αθλητές του Γ.Σ. Τρικάλων και μάλιστα με θαυμάσιες επιδόσεις. Ήταν η περίοδος που ο Γ.Σ. Τρικάλων ήταν ο καλύτερος Επαρχιακός της χώρας. Στο Γυμναστήριο γνώρισα τους μεγάλους αθλητές που τους θαύμαζα όπως τον Νίκο Στεργίου, τον Γιάννη Παλαμιώτη, τον Κώστα Ιωαννίδη, τον Κώστα Ευθυμίου, τον Ηρακλή Παπά, τον Γιώργο Κασίμη, Δαμιανό Τέγο κ.λπ., καθώς επίσης τους Γρηγόρη Παπακωνσταντίνου, Γιώργο Κωστόπουλο, Δήμο Μακρή που κατάγονταν από το Μουζάκι.
Μάρτιος 1938: Οι τοπικές εφημερίδες και ο Γ.Σ.Τ. με ανακοίνωση έγραψαν ότι την Κυριακή θα γίνουν αγώνες δρόμου αντοχής και θα συμμετάσχει και ο παλαίμαχος Πανελληνιονίκης Γιώργος Πασιαλής.
Από τους Μουζακιώτες αθλητές του Γ.Σ.Τ. Γρηγόρη Παπακωνσταντίνου και Δήμο Μακρή άκουσα και έμαθα πολλά για τον θρυλικό γέρο Πασιαλή.
Το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν μεγάλο και παρά το μεγάλο κρύο και το νερόχιονο εκατοντάδες φίλαθλοι ήρθανε στο γυμναστήριο για να θαυμάσουν τον θρυλικό γέρο Πασιαλή. Εκείνον είδα και εγώ και τον γνώρισα από κοντά. Στον αγώνα αυτόν από ότι ενθυμούμαι έλαβαν μέρος και οι Τρικαλινοί παλαίμαχοι αθλητές Νικόλαος Μουτσικόπουλος, εφημεριδοπώλης, ο Δημήτρης Καλέρης φιστικοπώλης, ο Γ. Ζαρκάδας καθώς και οι νεότεροι αθλητές του Γ.Σ. Τρικάλων Γρηγ. Παπακωνσταντίνου, Δήμος Μακρής, Αλέκος Πάλλας, Μιχ. Κεφάλας, Μίμης Χατζηπαϋλου κ.ά. που δεν θυμάμαι.
Ο γέρο Πασιαλής τερμάτισε σε πολύ καλή σειρά και μάλιστα ακμαιότατος. Όλοι έτρεξαν και τον συνεχάρησαν επίσημοι, παράγοντες, αθλητές, φίλαθλοι και όλοι τους ήθελαν να φωτογραφηθούν μαζί του. Ο τερματισμός του Ανωμάλου δρόμου έγινε στο Γυμναστήριο που ήταν πίσω από τις στρατώνες του 5ου Σ.Π.
Αλλά ας πάρουμε τα γεγονότα με τη σειρά για να γνωρίσουμε καλύτερα τον μεγάλο θρυλικό αθλητή του Γ.Σ. Τρικάλων όπως αναφέρονταν στις εφημερίδες της εποχής εκείνης, στο βιβλίο του Νικολάου Δ. Δημάκη γραμματέα του Γ.Σ. Τρικάλων, στο βιβλίο του Βασίλη Πελίγκου αλλά και στο δικό του βιβλίο «Σαράντα χρόνια στο στίβο».
Ο Γιώργος Πασιαλής κατάγεται από το χωριό Γράλιστα, του Δήμου Ιθώμης. Γεννήθηκε το 1874. Την απόφαση να γίνει αθλητής την πήρε το 1898. Δύο χρόνια μετά από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 1896. Η Ολυμπιακή νίκη του Σπύρου Λούη που έγινε μεγάλος θρύλος τον επηρέασε αφάνταστα. Ήταν η εποχή που όλοι ήθελαν να γίνουν σαν τον Λούη. Η Δόξα και η Νίκη στο αποκορύφωμα. Τότε και ο Γιώργος Πασιαλής, κατάλαβε τις τεράστιες αθλητικές δυνάμεις που έκρυβε μέσα του. Έτσι κατέβηκε στο στίβο και γράφτηκε στον Γ.Σ. Τρικάλων.
Το 1903 έλαβε μέρος στους αγώνες δρόμου αντοχής 20.000 μ. από το Χάνι Κεχαγιά της Βούλας ως τα Τρίκαλα. Τερμάτισε δεύτερος σε χρόνο μία ώρα και 29’ λεπτά. Ήταν το πρώτο μεγάλο ξεκίνημα. Όλοι επίσημοι, παράγοντες κ.λπ., τον συνεχάρησαν και του ευχήθηκαν να συνεχίσει γιατί έχει μεγάλες ικανότητες.
25,26 Μαΐου 1903: Επίσημος αγώνας Γ.Σ. Τρικάλων: Πρώτοι Γυμναστικοί Αγώνες. Από το βιβλίο του Νικ. Δ. Δημάκη. Σελίδα 48 γράφεται το παρακάτω:
«Εις το δρόμον αντοχής (Μαραθώνιον) 20.000 μέτρων εκ των δηλωσάντων 15 αθλητών, μετασχόντων δε των Θωμ. Μπαμπασίκα (11) φυστικοπώλου, εκ Τρικάλων, ετών 24, Στ. Τσουρλή (42) κηπουρού, εκ Τρικάλων, ετών 27, Αλεκ. Βλαστάρα (43) εργολάβου, εκ Λοιδωρικίου, ετών 26, Νικ. Μιτσούλα (44) γεωργού, εκ Κριτσινίου, ετών 24, Αθ. Παγκιώρη (45) στιλβωτού εκ Τρικάλων ετών 21, Χρ. Κολοσφύρα (46)χρυσοχόου, εκ Τρικάλων, ετών 27, Κ. Τσάτσου (47) γεωργού, εκ Ζαβλανίων, ετών 21, Γεώρ. Πασιαλή (48) γεωργού, εκ Γραλλίστης, ετών 20, Νικ. Βλάχου (50) εκ Καλαμπάκας φύλακος, ετών 27, Γ. Κοντούρη (61) εργατικού, εκ Τρικάλων, ετών 23, Γεώργ.
Ν. Καρρά (52) γεωργού, εκ Μπουχουνίστης, ετών 23, και Γρ. Χατζημίχου. επιστάτου, εκ Τρικάλων ετών 22, ανεκήρυξε νικητήν πρώτον τον Αλέξανδρον Πλαστάραν, (αρ. 43) διατρέξαντα τον δρόμον τούτον εις 1 ώραν και 28 άπονείμασα αυτώ, το εκατοντάδραχμον άθλον, αθλοθετηθέν υπό των αδελφών Κωνσταντίνου και Αποστόλου Χρ. Βλιτσάκη, Στέφανον δάφνης μετά ταινιών εξ Εθνικών χρωμάτων και Δίπλωμα Τιμής. Δεύτερον δε τον Γεώργ. Πασαλήν διατρέξαντα εις 1 ώραν και 29 , απονείμασα αυτώ εικοσιπεντάδραχμον άθλον, κλώνον δάφνης και Δίπλωμα Τιμής.
Η Ελλανόδικος Επιτροπεία
Α. ΖΑΦΕΙΡΙΑΔΗΣ
1.1ΟΣΑΑΡΩΒΣΚΗΣ
Α. ΓΕΡΟΛΑΖΟΣ
Γ. ΚΙΡΚΟΣ
Κ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Πρόεδρος A.Κ. ΣΤΡΑΤΟΥΛΑΚΗΣ
Ο Γραμματέας NIK. Α. ΔΗΜΑΚΗΣ»
1903: Στη συνέχεια έλαβε μέρος Με Πανθεσσαλικούς αγώνες στη Λάρισα στο δρόμο 10.000 μ. όπου ήρθε πρώτος με χρόνο 33’ και 4’ και ως έπαθλο πήρε ένα δίκαννο.
1906: Στην Αθήνα γίνονταν (Ελληνικοί Ολυμπιακοί) αγώνες. Ο Γ. Πασιαλής παίρνει μέρος. Ήθελε το κατόρθωμα του Σπύρου Λούη να το πετύχει και αυτός, αλλά δεν ήταν καλά γυμνασμένος και όταν έφτασε από τον Μαραθώνα στους Αμπελοκήπους εγκατέλειψε. Καθόλη την διαδρομή τον ακολούθησε ο γιατρός Φίλιππος Χριστοδήμου (τότε φοιτητής) και αργότερα Πρόεδρος του Γυμναστικού Συλλόγου Τρικάλων (1932-1935).
1907: Στους ετήσιους αγώνες του Γ.Σ. Τρικάλων στα ΙΟ.ΟΟΟ μ. ήρθε πρώτος καθώς και στα 1500 μ. με χρόνο 4’ και 50’.
1908: 5 και 6 Απριλίου στο Βόλο γίνονται Πανθεσσαλικοί αγώνες. Ο Πασιαλής νίκησε και πάλι στα 10.000 μ. με χρόνο 36’και 53’. Η διαδρομή ήταν από το γυμναστήριο του Βόλου έως την Αγριά και τανάπαλιν. Το έπαθλο ήταν δίκανο που το απένειμε ο Δήμαρχος Βόλου I. Καρτάλης.
1908: 7,8 και 9 Σεπτεμβρίου: Πανελλήνιοι αγώνες στα Τρίκαλα. Οι Πανελλήνιοι αγώνες, που για πρώτη φορά γίνονταν στα Τρίκαλα, εκτός κέντρου, ήταν αναμφίβολα, η σοβαρότερη ενέργεια του Γ.Σ. Τρικάλων από τη σύστασή του και το σημαντικότερο αθλητικό γεγονός για την πόλη των Τρικάλων. Ολόκληρη η πόλη τόσο στο κέντρο της, όσο και στις απόμακρες συνοικίες της παρουσίαζε, κατά τις ημέρες των αγώνων, πανηγυρική και γιορταστική ατμόσφαιρα. Το ενδιαφέρον του κόσμου, όπως ήταν φυσικό, υπήρξε έντονο και η προσέλευσή του στις κερκίδες αθρόα. Οι αγώνες έγιναν στο Γυμναστήριο της πόλης, παρουσία του Διαδόχου, μελών κυβέρνησης των τοπικών αρχών. Δήμαρχος Τρικάλων ήταν ο Γ. Κανούτας και πρόεδρος του Γ.Σ. Τρικάλων ο Δημ. Νακόπουλος.
Μετά το τέλος των αγωνισμάτων της 3ης μέρας έγινε η απονομή των βραβείων στους αθλητές με ενθουσιασμό και ζητωκραυγές. Ύστερα οι αθλητές έκαναν παρέλαση στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης κρατώντας στους ώμους τον νικητή του δρόμου αντοχής 5 μεταλλίων Γ. Πασιαλή με οδηγό τη μουσική, σκορπώντας μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό. Οι Πανελλήνιοι αγώνες τελείωσαν με λαμπρή και εξαιρετική επιτυχία. Ιδιάζουσα επιβλητικότητα έδωσαν στους αγώνες η λαμπαδηφορία και τα θεάματα που επακολούθησαν καθώς και η παρέλαση του στρατού και των αθλητών, που σκόρπισαν σ’ όλη την πόλη κύματα ενθουσιασμού και μεγάλης χαράς. Ο Γ. Πασιαλής γίνεται ένας Σπύρος Λούης. Γίνεται θρύλος. Γίνεται γνωστός όχι μόνο στην Θεσσαλία αλλά σε όλη την Ελλάδα. Οι Πανελλήνιοι αυτοί αγώνες για την πόλη των Τρικάλων αποτέλεσαν ένα εθνικό πανηγύρι, το οποίο εκτός από τις ωραίες αναμνήσεις που άφησε στην πόλη και στους επισκέπτες που τους παρακολούθησαν, εγκαινίασε μια περίοδο τέλεσης Πανελληνίων αγώνων και στις υπόλοιπες επαρχιακές πόλεις. Στην επιτυχία των αγώνων συνέβαλαν τα μέγιστα ο Δήμαρχος Τρικάλων Γ. Κανούτας και το Δημοτικό Συμβούλιο. Επίσης ο πρόεδρος του Γ.Σ. Τρικάλων Δημ. Νακόπουλος και ο γραμματέας Αν. Δημακόπουλος.
Παραβρέθηκαν, εκτός από τις τοπικές αρχές, ο Διάδοχος Κων/νος, ο Πρίγκιπας Νικόλαος, ο υπασπιστής του Διαδόχου Πίσσας, ο Σκουζές, ο Ιωάν. Μεταξάς, ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, ο Ραγκαβής, ο ποιητής Σπυρ. Ματσούκας καθώς και εκπρόσωποι του ΣΕΓΑΣ, όπως: Ο Μ. Στελλάκης, ο Ρουνόπουλος και οι γυμναστές Χρυσάφης και Νικολόπουλος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Διάδοχος και ο Πρίγκηπας κατέλησαν στο σπίτι του Τρικαλινού Τραπεζίτη Κοέν.
Την Διοργανωτική Επιτροπή των αγώνων αποτελούσαν οι: Γ. Κανούτας, δήμαρχος Ν. Χατζηγώγος, Δ. Πάππας, Ν. Γαρδικιώτης, Δημ. Φωτάκης, Α. Βαμβακάς, Γ. Γεωργόπουλος, Δημ. Νακόπουλος και Δημ. Θεοδοσόπουλος.
Ας παρακολουθήσουμε τι γράφει ο ίδιος ο Γ. Πασιαλής στο βιβλίο σελίδα 16 αρκετά χρόνια αργότερα για αυτούς τους αγώνες στα Τρίκαλα.
«Τον ίδιο χρόνο εγίνοντο οι Πανελλήνιοι αγώνες στα Τρίκαλα υπό την προστασίαν του Διαδόχου. Τότε έγινε για πρώτη φορά αγών 5 αγγλικών μιλίων (8045 μ.) μέσα στο στάδιο. Μετά τον αγώνα εκείνον έγραφε μια εντόπια εφημερίς:
«Ο πτερωτός και αερόπους Πασιαλής ρίχτηκε επάνω σαν αετός καταταράξας τους αντιπάλους του, αφήσας αυτούς 4 στροφάς πίσω. Όλοι ηναγκάσθησαν να παραιτηθούν και δεν ήλθε κανείς άλλος έπειτα από τον Πασιαλή, ο οποίος ετερμάτισε πρώτος εις χρόνον 28 πρώτα και 14 δεύτερα, ενώ ο Θεσσαλικός λαός εζητωκραύγαζεν μέχρις αφαντάστου βαθμού δια την ικανοποίησιν που τους έκαμε ο Πασιαλής και τα πλήθη τον ανήρπασαν στα χέρια των και μετά οργάνων και μουσικής τον περιέφερον ανά τας οδούς και την πλατείαν Τρικάλων όπου κατέληξαν έμπροσθεν της οικίας του αειμνήστου Γ. Κανούτα Δημάρχου Τρικάλων, όστις εξεφώνησε πανηγυρικόν λόγον, ευχαριστών όλα τα αθλητικά σωματεία άτινα δια της συμμετοχής των ετίμησαν τους αγώνας η δε ελλανόδικος επιτροπή η οποία απετελείτο και από τον αείμνηστον Βασιλέα Κωνσταντίνον προσέφερεν εις τον Πασιαλήν αργυρούν μετάλλιον και ως έπαθλον βαρύτιμον αργυρόν υδρίαν εις μεγάλο μέγεθος».
Την άλλη μέρα το πρωί η ασημένια υδρία ανέμενε στη βρύση του χωριού την κοπέλα της καρδιάς μου. Ήταν μια ένδειξις μνηστείας κατά τα έθιμα του χωριού…»
Μαραθωνοδρόμος!
Στα 1908 ο Πασιαλής βαρέως πάντοτε φέρων το ατύχημά του εις τους προηγουμένους Ολυμπιακούς αγώνας αποφάσισε να ξανατρέξει τον Μαραθώνιο και να αποδείξει ότι έχει αντοχή για οποιαδήποτε απόσταση, όσο αδύνατον και αν εφαίνετο να την τρέξει κανείς.
Την απόφαση πήρε ξαφνικά ένα πρωί κι αμέσως έσπευσε στον Γυμναστικό Σύλλογο Τρικάλων.
Θέλω να τρέξω δοκιμαστικά τον Μαραθώνιο των 42 χιλιομέτρων. Υπάρχει κανείς για να με ακολουθήσει;
Πασιαλή, σ’ έχουμε καμάρι στο σύλλογο και ρωτάς αν υπάρχει κανείς;
Την άλλη μέρα από τη χαραυγή ο Πασιαλής ήταν στην κεντρική γέφυρα της πλατείας. Ένα αμάξι με τον ιατρόν Αντώνιον Ιακωβάκην και πολλούς άλλους διαπρεπείς της κοινωνίας Τρικάλων περίμενε.
Στις 6 π.μ. ο Πασιαλής ξεκίνησε κατ’ ευθείαν προς την οδόν Λαρίσης. Η πρωινή δροσιά, ο ανοικτός ορίζοντας, τον έκαναν να πετά κυριολεκτικά και να μη λογαριάζει την απόσταση.
Πότε πότε κοπάδια πρόβατα του κλείνανε το δρόμο κι ο Πασιαλής, δίχως χρονοτριβή πηδούσε στα οργώματα και στα σπαρτά αδιαφορώντας για την χρονοτριβή.
Όταν έφθασε στο χάνι Κεγαχιά Βούλας όπου υπελογίσθη ότι ήταν το 21ο χιλιόμετρο από Τρικάλων προς Λάρισα, ο Πασιαλής με το ίδιο ανάλαφρο βήμα εγύρισεν. Όσο προχωρούσε τόσο επετάχυνε το τρέξιμό του λες κι η απόστασις αντί να τον κουράζει τον ζωντάνευε περισσότερο. Εκείνοι που τον παρακολουθούσαν δεν πίστευαν στα μάτια των. Ο Νούρμι δεν είχε φανεί την εποχή εκείνη ακόμη αλλά ο Πασιαλής ήταν ένας Νούρμι ακαταμάχητος κι ανεξάντλητος. Έφθασε στο στάδιο των Τρικάλων ύστερα από δύο ώρες 37 πρώτα και 18 δεύτερα λεπτά ένα ρεκόρ που κανείς στον κόσμο δεν το είχε επιτύχει μέχρι της ημέρας εκείνης. Εάν το ρεκόρ του Μαραθωνίου δρόμου ανεγνωρίζονταν επισήμως ο Πασιαλής ακόμα και σήμερα θα ήταν παγκόσμιος ρέκορντμαν…
9 ώρες δρόμο για ένα λεμόνι!
Είναι ένα γεγονός πασίγνωστο στους συγχωριανούς του Πασιαλή. Κάποτε η μάνα του βράζοντας το κρέας λησμόνησε ότι δεν είχε λεμόνι. Έστειλε τον γιο της να φέρει αλλά δεν ευρήκε στο χωριό. Ο Πασιαλής όμως αγαπούσε τη σούπα και ήξερε ότι δίχως λεμόνι δεν μπορούσε να γίνει. Γι’ αυτό απεφάσισε να κατέβη στην Καρδίτσα για λεμόνι. Και η Καρδίτσα απείχε 41/2 ώρες δρόμο από το χωριό! Ο Πασιαλής έτρεξε εν τούτοις επήρε το λεμόνι και μια «φρέσκια» εφημερίδα και γύρισε πάλι τρέχοντας. Στο χωριό έφθασε το μεσημέρι.
Ίδρωσες Γιωργούλη μου, του είπε η μάνα του.
Επήγα στην Καρδίτσα, μάνα.
Στην Καρδίτσα! Κι η γρηά εσταυροκοπήθη.
Ασφαλώς εκείνη την ημέρα ο Πασιαλής πραγματοποίησε παγκόσμιο ρεκόρ.
Για την αντιγραφή: Σ.Α. ΜΠΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ
