Στο φύλλο της 9ης Ιουλίου 1965 των «Τρικαλινών Νέων», όπως γράφει ο Θύμιος Λώλης, δημοσιεύτηκε η πληροφορία για τον πνιγμό δύο νεαρών ποιμενόπαιδων, σε ποτάμι παρά το χωρίο Αγρελιά, οι οποίοι κολυμπούσαν για να δροσιστούν λίγο από τον καύσωνα των ημερών εκείνων. Όμως το συγκλονιστικό αυτό γεγονός, που δεν είναι και το μοναδικό πνιγμού νεαρού σε ποτάμι, προκάλεσε και την άμεση αντίδραση της Πολιτείας. Και για να προλάβει την επανάληψη τέτοιου είδους δυστυχημάτων προχώρησε στη λήψη προληπτικών μέτρων. με την έκδοση αστυνομικής διάταξης, που απαγόρευε το κολύμπι στα ποτάμια της πόλης και της περιοχής, ενώ προσδιόριζε και τους όρους που αυτό θα ήταν δυνατό να γίνει κάτω από την επίβλεψη των γονέων των παιδιών. Η δημοσίευση της απόφασης αυτής, στο φύλλο της 11ης Ιούλιου 1965, δίνει και την αφορμή για μια ακόμα αναφορά στο… ποταμίσιο κολύμπι (ελλείψει θάλασσας, λίμνης και πισίνας) στο οποίο επιδίδονταν σχεδόν όλοι οι νεαροί των Τρικάλων και τον νομού, πριν 2 περίπου δεκαετίες και παλιότερα, όταν δεν είχαν ανοίξει διάπλατα οι δρόμοι για τις ακτές τον Βόλου, τον Πλαταμώνα και του Τσάγεζι. Με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν επώνυμες… πλαζ των ποταμών. Αλλά και οι πνιγμοί νεαρών ατόμων να είναι πολύ συχνοί κάθε καλοκαίρι. Και να υπάρχει ένα επιπλέον πρόβλημα και υπαρκτός φόβος των γονέων για την ζωή των παιδιών τους, που επιδίδονταν συστηματικά στο κολύμπι, τους θερινούς μήνες.
Η αστυνομική διάταξη απαγόρευσης
Με τον τίτλο «Απηγορεύθη το κολύμπι εις διαφόρους περιοχάς» δημοσιεύεται στην πρώτη σελίδα των «Τρικαλινών Νέων» η παρακάτω αστυνομική διάταξη: Η Διοίκησις Χωροφυλακής εξέδωσε την κατωτέρω υπ’ αριθμ. 63 αστυνομικήν διάταξιν:
- Απαγορεύεται καθ’ άπασαν την περιφέρειαν ημών η κολύμβησις παρ’ οιουδήποτε ατόμου εις ύδατα ποταμών, παραποτάμων τεχνητών αυλάκων φυσικών ή τεχνητών δεξαμενών ή εις οιαδήποτε έτερα λιμνάζοντα υδάτων προς αποφυγήν ατυχημάτων κατά της ζωής εκ πνιγμού ή προσβολής της υγείας εκ μολυσματικών νοσημάτων. 2. α) Η τοιαύτη κολύμβησις επιτρέπεται μόνον εις καταλλήλους κατασκευαζόμενας όχθας ποταμών παραποτάμων ή δεξαμενάς.
Εφ’ όσον υπό των Δημοτικών ή Κοινοτικών Αστυνομικών και Υγειονομικών Αρχών εν συνεργασία, έχουσι ληφθεί άπαντα τα υπό των Αρχών τούτων υποδειχθέντα μέτρα προλήψεως ατυχημάτων και υγιεινής των υπαρχόντων υδάτων. β) Η απλή λούσις επί σκοπώ καθαριότητας και άνευ κολυμβήσεως δύναται ομοίως να επιτραπή υπό τας προϋποθέσεις τηρήσεως τη διατάξεως της προηγούμενης παραγράφου. Καθ’ ας περιπτώσεις επιτρέπεται η κολύμβησις ή λούσις κάτω του 17ου έτους οι ανήλικοι δέον πάντοτε να συνοδεύονται υπό των γονέων ή κηδεμόνων ή επιτρόπων ή επιμελητών ή διδασκάλων κ.λπ. 3) Οι παραβάται της παρούσης ισχυούσης καθ’ άπασαν την περιφέρειαν της Διοικήσεως ημών, από της δημοσιεύσεως της, διώκονται δε και τιμωρούνται επί παραβάσει του άρθρου 459του Ποινικού Κώδικος. 2) Οι γονείς κ.λπ. οι έχοντες υποχρέωσιν εποπτείας επί ανηλίκων κάτω των 17 ετών, δια πάσαν παράβασιν αυτών της παρούσης θα διώκονται βάσει του άρθρου 360 του Ποινικού Κώδικος (Πλημμέλημα)».
Και βέβαια διαβάζοντας κανένας σήμερα την αστυνομική αυτή διάταξη, γελάει. Αφού οι προδιαγραφές που έθετε για το κολύμπι στα ποτάμια ήταν ανέφικτες. Ενώ το επιχειρηματικό πνεύμα των Τρικαλινών δεν είχε φθάσει ακόμα σε τόσο υψηλό επίπεδο, ώστε να φαντασθεί την δημιουργία ειδικών πλαζ στις όχθες των ποταμιών προς εκμετάλλευση. Ακόμα και οι λόγοι της απαγόρευσης της κολύμβησης στα ποτάμια είναι αξιοπρόσεκτοι. Αφού γίνεται επίκληση σε μολυσματικά νερά, σε μια όμως εποχή που τα ποτάμια μας ήταν πάντα καθαρά. Αφού δεν είχαν δημιουργηθεί και οι βιοτεχνίες στις όχθες τους που ευθύνονται για την μετέπειτα μόλυνση τους.
Οι Τρικαλινές… πλαζ
Παρά όμως την απόφαση αυτή της χωροφυλακής για την απαγόρευσή του, το κολύμπι των νεαρών Τρικαλινών στα ποτάμια, οργίαζε μέχρι πριν μερικά χρόνια. Με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν και επώνυμες… ποταμίσιες πλαζ. Με πιο περίφημη και πολυπληθέστερη αυτή της «Ζάχαρης» -όπως ονομάζονταν η περιοχή του Αγιαμονιώτη ποταμού παρά το μύλο Ματσόπουλου. Εκεί συγκεντρώνονταν δεκάδες νεαρών Τρικαλινών κολυμβητών που δροσίζονταν στα νερά του ποταμού, καλοκαιριάτικα. Όμως εξίσου σε επώνυμη «πλαζ» είχε διαμορφωθεί και η θέση «Κουδουνάς», επί του Ληθαίου, παρά τα Κουτσομύλια, κάτω απ’ το παλιό σπίτι Βορδώνη. Εκεί μαζεύονταν και κολυμπούσαν κυρίως παιδιά των συνοικιών Αγίας Επίσκεψης και Αγίας Φανερωμένης και φυσικά των Κουτσομυλίων και Τρικκαίογλου, που βρίσκονταν κοντά στο σημείο αυτό του Ληθαίου. Άλλες θέσεις ποταμών που συγκέντρωναν τους Τρικαλινούς κολυμβητές ήταν ο Πηνειός παρά τον μύλο Τσαγκάδα, το ίδιο ποτάμι παρά τον συνοικισμό Φλαμουλίου, το ποτάμι του Πυργετού -ο Ληθαίος- κάτω απ’ την κλινική Παντεληδάκη και άλλες. Παντού όπου σχηματίζονταν ένα σχετικά μεγάλο πλάτος και πρόσβαση προς τα ποτάμια, οι Τρικαλινοί τα είχαν μετατρέψει σε… ποταμίσιες πλαζ.
Η δράση των γονέων
Η αστυνομική διάταξη περί απαγόρευσης του μπάνιου στα ποτάμια από νεαρά άτομα, υπήρξε μόνο στα χαρτιά. Αφού δεν υπήρχε και ευχέρεια εφαρμογής της. Απλά εκδόθηκε για τον φόβο των νεαρών που όμως δεν έκαναν πίσω και εξακολουθούσαν το κολύμπι στα ποτάμια. Δημιουργώντας μάλιστα το μύθο ότι όσοι μάθαιναν να κολυμπούν σε ποτάμι, γίνονταν καλύτεροι κολυμβητές μετέπειτα στη θάλασσα.
Αν όμως η χωροφυλακή της εποχής ήταν δύσκολο ή αδύνατο να κινηθεί εναντίον των κολυμβητών στα ποτάμια, κινούνταν συχνά οι γονείς των νεαρών Τρικαλινών, που ανησυχούσαν έντονα για τη ζωή τους. Κι ιδιαίτερα κάθε φορά που σημειώνονταν και κάποιος πνιγμός. Έτσι ενώ δεν μπορούσαν να τους περιορίσουν στο σπίτι εφάρμοσαν ένα άλλο μέτρο… τρομοκράτησης των άτακτων κανακάρηδων. Πήγαιναν κρυφά και έπαιρναν τα ρούχα του παιδιού τους που κολυμπούσε στο ποτάμι και το ανάγκαζαν ή να βρει ένδυμα κάλυψης από τους φίλους του ή να περιμένει να νυχτώσει για να μπορέσει να πάει στο σπίτι του. αποφεύγοντας την δημόσια διαπόμπευση! Αφού κολυμπούσαν χωρίς καν μαγιό παρά ταύτα όμως οι νεαροί Τρικαλινοί, συνέχιζαν να δροσίζονται καλοκαιριάτικα στα ποτάμια της πόλης και της περιοχής. Μέχρι που απ’ την δεκαετία του 1960 κυρίως, άνοιξαν οι δρόμοι προς τη θάλασσα, αν και το ποταμίσιο κολύμπι δεν κόπηκε αμέσως.
Για την αντιγραφή: Σ.Α. Μπακοβασίλης
