Η παλιά γαλλική εταιρεία «Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι», η οποία είχε την εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού δικτύου της Θεσσαλίας, συστήθηκε το 1886. Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Βόλου – Καλαμπάκας τελείωσε περί τα τέλη Ιανουαρίου 1887. Αρχικά το τραίνο έφτανε από τον Βόλο ως τους Στεφανουσαίους (Δροσερό) και λίγο μετά, αρχές Ιουλίου του χρόνου αυτού, συμπληρώθηκε ή διαδρομή ως την Καλαμπάκα. Αυτή τη διαδρομή την έκανε καθημερινά ένα τραίνο και διαρκούσε έξη ώρες και με τις καθυστερήσεις επτά και οχτώ καμιά φορά ώρες. Εξ’ άλλου την διαδρομή Τρικάλων – Καλαμπάκας έκαναν καθημερινά δύο τρένα.
Πολλοί παλιοί Τρικαλινοί θυμούνται ακόμα το παλιό Θεσσαλικό τραινάκι, πού στις πλευρές του έγραφε την χρονολογία 1886, πού όργωνε καθημερινά τον θεσσαλικό κάμπο.
Στον σταθμό της πόλης μας ένα μεγάλο πλήθος από Τρικαλινούς όλων των τάξεων και στρωμάτων περίμενε με αγωνία την άφιξη του τραίνου, σαν ένα μεγάλο και βαρυσήμαντο γεγονός, πού σαν τον Αϊ Βασίλη θα έφερνε στον καθένα κάτι από μακριά, από τα ξένα. Γιατί τότε, στην πολύ παλιά εποχή, ο Βόλος, η Λάρισα, η Λαμία, θεωρούνταν σαν πολύ μακρινοί τόποι. Ας σημειωθεί πως τότε, και συγκεκριμένα ως το 1926, η συγκοινωνία με τη Λάρισα γίνονταν με αμάξια (λαντώ ή μόνιππα) και διαρκούσε δύο μέρες. Το πρώτο βράδυ διανυκτέρευαν στο Τσιότι (Φαρκαδόνα) και την άλλη μέρα συνέχιζαν το ταξίδι τους για τη Λάρισα, όπου έφταναν αργά το βράδυ.
Όταν το Θεσσαλικό τραινάκι έφτανε στον σταθμό της πόλης μας, γινόταν σωστός πανζουρλισμός. Υποδοχές, φιλιά, συγκινητικές στιγμές, αμάξια που παραλάμβαναν τους επιβάτες, κάρα που φόρτωναν εμπορεύματα, καροτσάκια και οι τότε παλιοί εφημεριδοπώλες πού περίμεναν τα δέματα των αθηναϊκών εφημερίδων, τα άνοιγαν και στη συνέχεια ξεχυνόντουσαν με καταπληκτική γρηγοράδα με κατεύθυνση την πόλη, διαλαλώντας με δυνατή φωνή τούς τίτλους των εφημερίδων και τα πιο συνταρακτικά γεγονότα της ημέρας.
ΕΡΕΥΝΑ – ΚΕΙΜΕΝΑ: ΣΩΤΗΡΗΣ Α. ΜΠΑΚΟΒΑΣΙΛΗΣ
Όταν το τραίνο έφευγε για την Καλαμπάκα, τελευταίο σταθμό της όλης θεσσαλικής διαδρομής, ανταριάζοντας τον ουρανό και την γύρω περιοχή από μαύρο και πυκνό καπνό -απ’ αυτό ονομάστηκε και… καπνοτραίνος!- όλος αυτός o κόσμος, αυτή η ανθρωποθάλασσα έπαιρνε τον δρόμο του γυρισμού, ενώ μερικοί καθόντουσαν στο εκεί εξοχικό καφενεδάκι να ξαποστάσουν, να πιουν κανένα καφέ ή κανένα αναψυκτικό.
Αυτή η σκηνή επαναλαμβάνονταν κάθε μέρα και αποτελούσε ένα ιδιαίτερο και ξεχωριστό θέαμα και μεγάλο γεγονός για τα Τρίκαλα εκείνη την εποχή.
Στην περίοδο 1940-49 το σιδηροδρομικό δίκτυο της Θεσσαλίας έπαθε πολύ μεγάλες καταστροφές και ήτανε σε αθλιότατη κατάσταση. Είχαν εξ’ άλλου σημειωθεί τόσα και τόσα γεγονότα, όπως βομβαρδισμοί, κατοχή, επιδρομές ανταρτών κλπ. Οι γραμμές είχαν ξηλωθεί, οι περισσότερες γέφυρες είχαν ανατιναχθεί, κτίρια κι αποθήκες είχαν βομβαρδιστεί και καεί και το μεγαλύτερο μέρος του υλικού (μηχανές και βαγόνια) είχαν τελείως καταστραφεί.
Οι ελάχιστες αμαξοστοιχίες με τις παλιακές μηχανές, πού κινούνταν με κάρβουνο και νερό, και τα στενά βαγόνια, πού σώθηκαν, εξυπηρετούσαν μεταπελευθερωτικά την γραμμή Καλαμπάκας – Βόλου, που εκείνη την εποχή είχε πολύ μεγάλη κίνηση και σε επιβάτες και σε εμπορεύματα.
Με αυτά τα τραίνα, που οι περισσότεροι τα αποκαλούσαν… καπνοτραίνα, από την άφθονη καπνιά που έβγαζαν οι μηχανές τους και από αυτή μαύριζαν επιβάτες, ζώα και εμπορεύματα, ένα ταξίδι για τον Βόλο διαρκούσε… οκτώ ώρες.
Ήταν τόσο… μεγάλη η ταχύτητα των τραίνων αυτών, που πολλοί επιβάτες για να ξεμουδιάσουν κατέβαιναν από αυτά, περπατούσαν δίπλα τους και όταν κουράζονταν ανέβαιναν πάλι σ’ αυτά και συνέχιζαν τη διαδρομή! Όταν υπήρχε μεγάλη κίνηση οι επιβάτες στοιβάζονταν και σε φορτηγά βαγόνια, σ’ εκείνα τα πολυθρύλητα «άνδρες 24, ίπποι 6»!...
Στο Δεμερλί (Παλαιοφάρσαλος) γινόταν και τότε ανταπόκριση με την αμαξοστοιχία Θεσσαλονίκης – Πειραιώς και όσοι Τρικαλινοί επιχειρούσαν να ταξιδέψουν σιδηροδρομικώς για την Αθήνα κυριολεκτικά επέφεραν. Διαρκούσε ένα τέτοιο ταξίδι μια ολάκερη μέρα! Τις δε περισσότερες ώρες τις περνούσαν στο Δεμερλί (Παλαιοφάρσαλο) περιμένοντας ατέλειωτες ώρες το τραίνο να φανεί, μα πάντα το… αφιλότιμο αργούσε.
Τον Μάρτιο του 1952 η κατάσταση βελτιώθηκε σημαντικά. Από τις ιταλικές επανορθώσεις οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι απέκτησαν υπερσύγχρονα και άνετα, για κείνη την εποχή, οτομοτρίς, πού μείωσαν πολύ την απόσταση Καλαμπάκας – Βόλου. Τώρα η διαδρομή αυτή διαρκούσε μόνο 3,45′ ώρες και θεωρούνταν μεγάλο επίτευγμα.
Οι άλλες συγκοινωνίες
Η συγκοινωνία αμέσως μετά τον πόλεμο ήταν σε πρωτόγονη κατάσταση. Για να πας μ’ εκείνα τα ξεχαρβαλωμένα «παλιού τύπου» λεωφορεία 18-20 θέσεων στην Καρδίτσα ήθελες μιάμιση ώρα, στην Λάρισα τρεις ώρες και στην Καλαμπάκα τρία τέταρτα. Ο δρόμος Τρικάλων – Λαρίσης μόλις είχε ασφαλτοστρωθεί με χρήματα του σχεδίου Μάρσαλ από την εταιρεία «Αμάγκ». Αλλά είχε καταστραφεί σε ορισμένα τμήματα από τις νάρκες των ανταρτών και ορισμένες ανατιναγμένες γέφυρες σ’ αυτόν είχανε επισκευαστεί πρόχειρα.
Ο δρόμος προς την Καλαμπάκα ήταν χάλια. Ο ασφαλτοτάπητας της «Αμάγκ» έφθανε μέχρι το χωριό Αβραάμ (Κηπάκι). Απ’ εκεί και πέρα χωματόδρομος, με πολυάριθμες λακκούβες αρκετά μεγάλες. Ο δρόμος της Καρδίτσας βρίσκονταν σε πιο άθλια κατάσταση. Οι δρόμοι προς τα ορεινά χωριά ήτανε πραγματικά… κατσικόδρομοι. Το αυτοκίνητο έφθανε μέχρι το Περτούλι και με αρκετή δυσκολία μέχρι το Νεραϊδοχώρι. Απο εκεί για να πας στα άλλα χωριά χρειαζόσουν μουλάρι!
Πολύωρο και κουραστικό ήτανε και το ταξίδι για την Αθήνα με το λεωφορείο. Έπρεπε να έχεις γερά… συκώτια για να αντέξεις στις πολλές και επικίνδυνες στροφές του Μπράλου, του Δραχμάναγα κ.ά. Ήταν και επικίνδυνο σε κακές καιρικές συνθήκες. Τον δε χειμώνα, με τα πολλά χιόνια και τις παγωνιές, ένα τέτοιο ταξίδι ήτανε προβληματικό. Υπήρχε κίνδυνος, αν δεν ντεραπάριζε το αυτοκίνητο, να αποκλειστεί μέρες ολόκληρες στο Μπράλο από τα χιόνια.
Τα πρακτορεία λεωφορείων για την Αθήνα, Λάρισα, Καλαμπάκα, Ιωάννινα και Καρδίτσα βρίσκονταν στα δύο καφενεία «Ένωσις» και Νίτσα στην Βασ. Κωνσταντίνου (Στρ. Σαράφη). Για την Λάρισα υπήρχαν μόνο επτά δρομολόγια, για την Αθήνα μόνο δύο, για τα Ιωάννινα τέσσερα και για την Καλαμπάκα οκτώ.
Κατά την διάρκεια του ανταρτοπόλεμου τα ταξίδια για την ’Αθήνα, τα Ιωάννινα και την Θεσσαλονίκη ήταν πολύ επικίνδυνα από τις πολλές νάρκες πού ήτανε… φυτεμένες σ’ όλους τούς δρόμους. Τότε για την ασφαλή διακίνηση των επιβατών καθιερώθηκαν αεροπορικά δρομολόγια Θεσσαλονίκης – Λαρίσης – Αθηνών και Λαρίσης – Ιωαννίνων – Θεσσαλονίκης. Στην πόλη μας συστήθηκαν εκείνη την εποχή υποπρακτορεία των αεροπορικών εταιρειών «ΤΑΕ» και «ΕΛΛΑΣ». Και μ’ αυτά εξυπηρετούνταν όσοι ήθελαν να ταξιδέψουν. Αυτοκίνητα των εταιρειών αυτών παραλάμβαναν καθημερινά από την πόλη μας τούς επιβάτες και τούς μετέφερναν στο αεροδρόμιο της Λάρισας. Μετά την λήξη του πολέμου και την εκκαθάριση των δρόμων από τις νάρκες οι Τρικαλινοί στράφηκαν και πάλι στην με το τραίνο και το λεωφορείο συγκοινωνία.
