Δήμος Τρικκαίων

Διονύσιος: Ένας ιεράρχης πυγμής και μεγάλης προσφοράς

1 Σεπτεμβρίου 2022

Με αφορμή μία είδηση που αναφέρονταν στον αείμνηστο Μητροπολίτη Κέρκυρας και Παξών, Πολύκαρπο Βαγενά, αναφερθήκαμε ακροθιγώς, και στον πνευματικό του πατέρα, τον αοίδιμο Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών Διονύσιο. Όμως η προσωπικότητα ενός ιεράρχη του αναστήματος και της τεράστιας προσφοράς του επί 11 χρόνια ποιμενάρχη των Τρικάλων, δεν εξαντλείται σε μια λακωνική αναφορά στην προσωπικότητα και το έργο του. Άλλωστε, μία είδηση στο φύλλο της 4ης Απριλίου 1964 στα «Τρικαλινά Νέα» τον επαναφέρει στην επικαιρότητα. Και αναφέρει τα εξής: «Από της προχθές ο Σεβασμιώτατος ημών Μητροπολίτης κ.κ. Διονύσιος ευρίσκεται εις Δράμαν. Σκοπός της εκεί μεταβάσεώς του είναι η διεξαγωγή ανακρίσεων επί των κατηγοριών κατά του Μητροπολίτου Δράμας». Και είναι πέρα για πέρα συμπτωματικό, που αυτές τις μέρες, το πανελλήνιο απασχολείται και με την άρνηση του σημερινού Μητροπολίτη Δράμας, γιατί έδωσε εντολή να μην ψάλλει η νεκρώσιμη ακολουθία σε άτομο που τέλεσε πολιτικό μόνο γάμο και όχι και θρησκευτικό.

Δεν είναι βέβαια τυχαίο ούτε και ανεξήγητο, το ότι η Ιερά Σύνοδος και ο Αρχιεπίσκοπος της εποχής εκείνης Ιερώνυμος, ανέθεσαν στον Διονύσιο, να κάνει κάποιες ανακρίσεις για «σκάνδαλο» του ιεράρχη της Δράμας -και ανεξάρτητα με το αποτέλεσμά της. Ο Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών, με την αμεροληψία και την πληθωρική του δραστηριότητα στους κόλπους της ιεραρχίας, είχε αναδειχθεί σε μια μορφή πυγμής και επιβολής, στον όχι και εύκολο χώρο της εκκλησίας. Μάλιστα το αδέκαστο του χαρακτήρα του, έκαναν πολλούς τότε να τον επονομάζουν -για παραλληλισμό- ως τον «Παττακό της Εκκλησίας». Και πράγματι ο αείμνηστος Μητροπολίτης μας, είχε κατορθώσει να επιβάλει μια μοναδική -θάλεγε κανένας- τάξη και ηρεμία στα της εκκλησίας που και την εποχή εκείνη συγκλονίζονταν από εσωτερικές συγκρούσεις.

Τίποτα, λοιπόν, δεν γίνονταν επί Ιερωνύμου, χωρίς να φέρει την σφραγίδα της αποφασιστικής παρέμβασης του Διονυσίου. Και πάρα πολλές ρυθμίσεις στον χώρο της εκκλησίας ήταν δική του έμπνευση, που παγίωσαν μια άλλη τάξη στους κόλπους της.

Ένα τεράστιο έργο

Όμως εκείνο που χαρακτήριζε τον αείμνηστο Μητροπολίτη ήταν το δημιουργικό έργο που κατόρθωσε να κάνει μέσα στα 11 χρόνια, που ποίμανε τους Χριστιανούς του Νομού. Αφού στις μέρες του, τα μοναστήρια των Μετέωρων ξαναβρήκαν την παλιά τους αίγλη και την πνευματική τους αποστολή. Κτίστηκαν και λειτούργησαν πολλά εκκλησιαστικά ιδρύματα, όπως το Γηροκομείο Μεγάλων Καλυβιών, το οικοτροφείο «Αγίων Αναργύρων», η Σταγιάδειος αίθουσα και άλλα, ενώ κτίστηκε και εγκαινιάστηκε το Μητροπολιτικό μέγαρο επί της οδού Απόλλωνος.

Γενικά ο Διονύσιος υπήρξε ένας αθόρυβος αλλά πληθωρικός σε δραστηριότητα ιεράρχης.

Πάνω όμως και από το θετικό του έργο στους κόλπους της εκκλησίας και την Μητρόπολη μας, ο Διονύσιος εξέπληξε με τον θάνατο του. Όταν βρέθηκε μ’ ένα τριμμένο ράσο, αλλά με μια πνευματική διαθήκη που αποτελεί πνευματικό κείμενο μοναδικό στο είδος του. Όταν ανοίχτηκε και δημοσιεύτηκε, εξέπληξε τους πάντες για την απλότητα και το βάθος μαζί, την υπέροχη και καθαρή σκέψη της, το ανεπανάληπτο στο ύφος της. Άλλωστε συγγραφικό του έργο έχει βραβευθεί και από την ακαδημία Αθηνών («Πιστοί άρχι θανάτου» που αποτελεί το μαρτυρολόγιο ιερέων που μαρτύρησαν κατά την κατοχήν και τον εμφύλιον»).

Η διαθήκη

Ενώ ο θάνατος είναι γεγονός βεβαιότατον -γράφει ο ο αοίδιμος Μητροπολίτης Διονύσιος στη διαθήκη του- η ώρα του είναι άδηλος. Διά τούτο επιθυμών να είμαι, κατά το δυνατόν βεβαίως έτοιμος, συντάσσω σήμερον 2ην Νοεμβρίου, εορτήν των ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ και πασών την επουρανίων Δυνάμεων του έτους 1966, δια χειρί την παρούσαν, έχων χάριτι θεία, καλώς τας φρένας, την ψυχήν και το πνεύμα». Και αφού καταγράφει ευχάς και νουθεσίας προς κληρικούς και απλούς χριστιανούς των Μητροπόλεων Τρίκκης και Σταγών, Μηθύμνης και Ναυπακτίας και τέλος της Λήμνου, όπου εποίμανε επί έτη ως ιεροκήρυκας και Μητροπολίτης προχωράει σε κάποια ουσιαστικά θέματα, που δείχνουν και την υπέροχη αντίληψή του περί ιεροσύνης:

«Χάριτι Θεού, λέει, ετήρησα την υπόσχεσίν μου περί, ακτημοσύνης. Ουδεμίαν απολύτως περιουσίαν απέκτησα. Δεν έχω επομένως να διαθέσω τι». Και πράγματι ο Διονύσιος έφυγε και εκηδεύθη με ένα απλό ράσο.

Μερικά βιογραφικά

Ο αείμνηστος Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Διονύσιος, κατά κόσμον Κωνσταντίνος Χαραλάμπους, γεννήθηκε το 1907 στο Αετζιλάρ Αδραμυτίου της Μικράς Ασίας. Κατέφυγε στη Λέσβο μετά την Μικρασιατική καταστροφή, κατά την οποία οι Τούρκοι κατέσφαξαν τους γονείς του και δύο αδελφές του. Εμόνασε στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Άθω και εκάρη μοναχός το 1925. Μετά φοίτησε στην Αθωνιάδα Σχολή και αργότερα στην θεολογική Σχολή της Χάλκης. Το 1934 εχειροτονήθη διάκονος και το 1940 έγινε ιεροκήρυκας στην Μητρόπολη Μεθύμνης. Τον Αύγουστο του 1942 πιάστηκε από τους Γερμανούς με την κατηγορία ότι έκρυβε Βρετανούς στρατιώτες, κλείστηκε στις φυλακές Μυτιλήνης, έπειτα στο στρατόπεδο Παύλου Μελά Θεσσαλονίκης και τελικά μεταφέρθηκε στα στρατόπεδα της Γερμανίας όπου υπέστη φοβερά βασανιστήρια μέχρι της απελευθέρωσης στις 4 Μαΐου 1945. Επανήλθε στην Μητρόπολη Μυτιλήνης και μετά στην Ναύπακτο και Ευρυτανία, αλλά και της Κύπρου. Το 1951 εχειροτονήθη Μητροπολίτης Λήμνου, όπου εποίμανε μέχρι την 3η Φεβρουάριου 1959 όταν εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών, η δε ενθρόνισή του έγινε στις 8 Μαρτίου 1959.

Τιμήθηκε με πολλά παράσημα για την πατριωτική του δράση. Έπειτα δε από μια 11χρονη δραστηριότητα, απεδήμησε εις Κύριον στις 2.10 το πρωί της 4ης Ιανουάριου 1970 σε κλινική της Αθήνας, η δε κηδεία του και ταφή του στην Ιερά Μονή Βυτουμά -όπως είχε ζητήσει με την διαθήκη του- έγινε στις 8 Ιανουάριου 1970 με την παρουσία του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, πολλών Μητροπολιτών και εκπροσώπων της πολιτείας. Διάδοχός του στην Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο την 16η Μαΐου 1970, ο Μητροπολίτης Σταγών και Μετεώρων κ. Σεραφείμ, κατά κόσμο Στεφάνου, ιεροκήρυκα της Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριο-Φαρσάλων.

Γενικά, επιλέγοντας μπορεί να πει κανένας ότι ο Μητροπολίτης Διονύσιος υπήρξε μια διακεκριμένη μορφή της εκκλησίας μας, που ενέπνευσε σεβασμό, αυστηρός στα εκκλησιαστικά ζητήματα, με πυγμή που καταγράφηκε στην ιστορία της Αποστολικής Διακονίας. Ενώ παράλληλα το κοινωνικό του έργο υπήρξε τεράστιο και εντυπωσιακό και αποτελεί και σήμερα τη βάση της κοινωνικής προσφοράς της Μητρόπολης μας, που οι μετέπειτα Μητροπολίτες συνέχισαν και συνεχίζουν μέχρι σήμερα επεκτείνοντας και διευρύνοντάς το.

Για την αντιγραφή: Σ.Α. Μπακοβασίλης