Η γέφυρα, είναι ένα από τα βασικότερα έργα εξυπηρέτησης των κατοίκων μιας πόλης, ενός χωρίου και κάποιας περιοχής γενικότερα. Και η απόκτησή της, βασικό αίτημα των κατοίκων που ταλαιπωρούνται από την έλλειψη ή την ακαταλληλότητά της. Ακόμα για πόλεις, όπως τα Τρίκαλα, που διασχίζονται από ποτάμι, τα πολλά και όμορφα στην κατασκευή γεφύρια, δίνουν και ένα δικό τους βαθμό ανάπτυξης αλλά και πολιτιστικής κουλτούρας. Για τους λόγους δε αυτούς πολλές γέφυρες, καταγράφηκαν και ταυτίστηκαν άρρηκτα με την ιστορία και την παράδοση του κάθε τόπου. Σήμερα, που η τεχνική πρόοδος δίνει μεγάλες δυνατότητες κατασκευής γεφυριών, δεν υπάρχουν σημαντικά προβλήματα συγκοινωνίας από την έλλειψη γεφυριών προβλήματα όμως που ήταν πάμπολλα και οξύτατα κάποτε και μέσα στην πόλη των Τρικάλων, αλλά και σ’ όλη την περιοχή μας. Γεγονός που μας θυμίζει μία είδηση στο φύλλο της 8ης Ιουλίου 1965 των «Τρικαλινών Νέων». Δίνοντας την αφορμή για μια σύντομη αναφορά και στα γεφύρια των Τρικάλων -και άλλα της περιοχής- που καταγράφηκαν στην πορεία του τόπου μας. Από το ιστορικό πέτρινο γεφύρι της Πόρτας Παναγιάς, μέχρι τα παραδοσιακά των Τρικάλων, ανάμεσα στα οποία και το κεντρικό που πεζοδρομήθηκε πριν λίγα χρόνια. Σήμερα ο Ληθαίος διαθέτει πολλές γέφυρες, που προσδίδουν και μια δική τους ιδιαίτερη γραφικότητα στην όλη παρουσία.
Το πρόβλημα των γεφυριών στην περιοχή των Τρικάλων
Στο φύλλο, λοιπόν, της 8ης Ιουλίου 1965 των «Τρικαλινών Νέων» δημοσιεύεται η παρακάτω είδηση: Η Διοικούσα Επιτροπή της τοπικής Ενώσεως Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Τρικάλων, εις το υπουργείον Δημοσίων έργων, επέτυχε πίστωσιν δια την κατασκευήν γεφύρας επί του Πηνειού εις την Νομήν με την διαβεβαίωσιν ότι το έργον θα δημοπρατηθή συντόμως. Δια την γέφυραν Μεγάλων Καλυβίων να τοποθετηθεί προσωρινώς γέφυρα τύπου μπέλεϋ, δια δε τας γέφυρας Φωτάδας και Διαλεχτού, Μεγάρχης ετονίσθει ότι ελλείψει πιστώσεων διά το 1965 ουδεμία συζήτησις δύναται να γίνει..
Με αφορμή αυτή την είδηση περί γεφυρών, μπορεί κανένας να θυμηθεί την εποχή που η έλλειψη τους δημιουργούσε πάμπολλα προβλήματα συγκοινωνίας μεταξύ χωριών, καθώς ο κάμπος της περιοχής μας, διασχίζεται από πολλά ποτάμια. Έτσι και το αίτημα κατασκευής γεφυριών, που ν’ ανταποκρίνονται στις ανάγκες συγκοινωνίας, ήταν επίμονο και σχεδόν καθημερινό. Γιατί οι συχνές, κατά το παρελθόν πλημμύρες και νεροποντές παρέσυραν συχνά τα πρόχειρα ξύλινα ή και λίγο καλύτερα γεφύρια, διακόπτοντας κάθε επικοινωνία με τις αντίπερα όχθες.
Οι γέφυρες «μπέλλεϋ»
Εκείνο όμως που εντυπωσιάζει λίγο – πολύ, από την μεταπολεμική παρουσία γεφυρών και στο Νομό, αλλά και στην πόλη μας, είναι η παρουσία των σιδερένιων στρατιωτικών γεφυριών τύπου «μπέλλεϋ». Αφού το μηχανικό του στρατού μας, έρχονταν να συμπληρώσει κάθε κενό στον τομέα αυτό, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια του οποίου πολλές γέφυρες έπεσαν «θύματα» των βομβαρδισμών ή των σκόπιμων ανατινάξεων για στρατηγικούς ρόλους. Γεγονός που δικαιολογεί και την πληθώρα των προβλημάτων που εμφανίστηκαν στον τομέα αυτό αμέσως μετά τις πολεμικές περιπέτειες και την πληθώρα των αιτημάτων για κατασκευή νέων γεφυρών ή αποκατάσταση των ερειπωμένων. Ακόμα και μέσα στα Τρίκαλα υπήρχε δείγμα γέφυρας «μπέλλεϋ» στην θέση «Γούρνα» που εξυπηρετούσε την συγκοινωνία έως και πριν μια 15ετία περίπου που έγινε η καινούργια τσιμέντινη.
Οι ξύλινες που εξαφανίστηκαν
Άλλο στοιχείο που μπορεί να επισημάνει κανένας είναι η ολοκληρωτική πια εξαφάνιση των ξύλινων γεφυριών και από την περιοχή μας, αλλά και από το Ληθαίο. Οι παλιότεροι Τρικαλινοί θυμούνται τα πολλά -και επώνυμα- ξύλινα γεφύρια που ένωναν το ποτάμι, αλλά και προσέδιδαν μια γραφικότητα. Το πιο επώνυμο ξύλινο γεφύρι των Τρικάλων ήταν αυτό του Πήχτου (από το όνομα του Μετσοβίτη κατοίκου της πόλης μας που έδωσε τα χρήματα για να γίνει) στο ύψος του «Παλλάς», όπου σήμερα κατασκευάζεται η σύγχρονη πεζογέφυρα με το άγαλμα του Ασκληπιού. Επίσης για πολλές δεκαετίες πολύ χρήσιμο και όμορφο ήταν το γεφυράκι παρά τον Άγιο Κωνσταντίνο. Πολύ παλιά, επί Τουρκοκρατίας και η κεντρική γέφυρα της πόλης μας ήταν κι αυτή ξύλινη, αφού άλλωστε τότε το τσιμέντο δεν είχε περάσει στα είδη κατασκευής. Ξύλινη ήταν και η γέφυρα παλιότερα δροσερή πηγή νερού, στην οποία προσέφευγαν πολλοί Τρικαλινοί, καθώς κοντά λειτουργούσαν οι πιο παλιοί καφενέδες των Τρικάλων.
Οι νέες γέφυρες
Η κατασκευή κάποιας καινούργιας και σύγχρονης γέφυρας αποτελούσε πάντα γεγονός μεγάλης σημασίας. Και η εξαγγελία διάθεσης της σχετικής πίστωσης, βρίσκονταν μέσα Στις «έντονες κι επίπονες ενέργειες» των πολιτικών μας. Η μόνη όμως γέφυρα της πόλης μας, που διατηρεί το όνομα του πολιτικού που διέθεσε την σχετική πίστωση κατασκευής της, είναι αυτή του Γκίκα, παρά τον Άγιο Κωνσταντίνο. Η δαπάνη εξασφαλίστηκε όταν υπουργός Δημοσίων Έργων ήταν ο Τρικαλινής καταγωγής αείμνηστος στρατιωτικός Σόλων Γκίκας, με τον οποίο διατηρούσε στενούς δεσμούς και φιλία ο Δήμαρχος Γιάννης Μάτης. Επί Δημαρχίας του οποίου έγιναν και οι τσιμεντένιες πεζογέφυρες παρά το «Παλλάς» (πρώην Πήχτου) και παρά το ΚΤΕΛ, στην θέση που πρόσφατα κατασκευάστηκε η μεγάλη γέφυρα για αυτοκίνητα και πεζούς. Βέβαια το θέμα των γεφυρών είναι τεράστιο και αδύνατο να συμπυκνωθεί στο στενό χώρο της στήλης. Εδώ έγινε μια μικρή μόνο προσέγγισή του.
Για την αντιγραφή: Σ.Α. Μπακοβασίλης
